Bill Gates làm từ thiện để trốn thuế?

Những âm mưu về Bill Gates đã có từ lâu và lạ lùng thay, cho đến bây giờ nó vẫn chỉ là âm mưu được phát tán bởi một nhóm cá nhân vô danh trên mạng. Gần đây nhất là: Bill Gates làm từ thiện để trốn thuế.

“Bill Gates lợi dụng từ thiện để làm giàu chứ tốt lành gì,“ “Bill Gates đang trốn thuế,” “Mục đích của từ thiện tư bản là trốn thuế,” “Từ thiện gì mà ngày càng giàu hơn.”

Trên đây có lẽ là những câu bạn thường đọc được trong vài ngày qua. Riêng tôi thì đã quên đếm mình thấy bao nhiêu lần rồi. Nó được chia sẻ nhiều đến mức một lượng độc giả nghĩ là thật. Họ hả hê khi thấy vợ chồng Gates ly hôn rồi hùa theo những thuyết âm mưu vô căn cứ.

Tôi tự hỏi liệu họ có bao giờ ngừng lại để tự tìm hiểu thay vì bị lôi cuốn theo sự giả dối được lặp lại nhiều lần. Thất vọng hơn là khi thấy nhiều người trí thức, hay tự cho mình là vậy, bám theo những lời cáo buộc này dựa trên những giả thuyết. Nếu họ chịu khó Google và tìm hiểu thì sẽ thấy ngay điều phi lý trong những nội dung bịa đặt.

Những âm mưu

Những âm mưu về Bill Gates đã có từ lâu và lạ lùng thay, cho đến bây giờ nó vẫn chỉ là âm mưu được phát tán bởi một nhóm cá nhân vô danh trên mạng. Trong vài năm gần đây thì nó được tái xuất trên diễn đàn Reddit và ngay lập tức bị bác bỏ. Nhưng không hiểu sao, những thứ tưởng chừng như tào lao lại được dịch sang tiếng Việt và trở thành “sự thật” trong mắt một số người đã mất đi khả năng phân tích đúng sai.

Là một người theo dõi Bill Gates đã lâu, tôi không thể chấp nhận được. Mong mọi người hãy đọc, tự tìm hiểu và suy luận thay vì tin vào ai đó.

Vậy âm mưu chính ở đây là gì. Đó là họ cáo buộc Bill Gates làm từ thiện để trốn thuế. Thiếu hiểu biết hơn là cho rằng vợ chồng họ ly dị để lách thuế. Không có gì xúc phạm đến trí tuệ cơ bản của con người hơn suy nghĩ đó.

Các quỹ hoặc tổ chức từ thiện chuyên nghiệp đều hoạt động theo cơ chế sau:

Quyên góp, thành lập và đăng ký với sở thuế, nếu ở Mỹ thì là IRS.
Mỗi năm đều phải lập báo cáo tài chính và được kiểm toán bởi tổ chức độc lập.
Mỗi năm phải chi tối thiểu tầm 5% tổng tài sản. Tất cả quyết định phải được thông qua bởi hội đồng với sự giám sát độc lập.
Để duy trì và phát triển tài sản, họ dùng tiền để đầu tư nhằm tạo lợi nhuận dài hạn. 100 đồng nếu tiêu thì cỡ nào cũng hết, nhưng nếu 100 đồng đó đem đầu tư sinh lãi 10% và nếu chi 5% thì có thể kéo dài đến vô tận.
Nguyên tắc đầu tư sinh lãi là điều vô cùng quan trọng vì nó giúp duy trì hoạt động. Nó là điều bình thường và là quy luật. Không chỉ quỹ từ thiện đâu, mà còn quỹ trường học hay của các tổ chức phi chính phủ. Tôi đố bạn tìm ra một tổ chức từ thiện nào mà không làm như vậy.

Quỹ “Bill and Melinda Gates Foundation” cũng tương tự. Tất cả báo cáo tài chính và hoạt động đều công khai trên mạng. Bạn có thể tìm và đọc nó.

Quỹ được chia ra thành hai phần. Bill & Melinda Gates Foundation dùng để phân chia tiền và Bill & Melinda Gates Foundation Trust dùng để quản lý tiền. Hơn 10 năm nay, nó được quản lý toàn thời gian bởi một đội ngũ chuyên viên.
Hiện tại ước tính quỹ đang quản lý $49.8 tỷ. Đây là một khoản tiền khổng lồ. Làm từ thiện ở quy mô lớn khác hoàn toàn với việc quyên góp vài trăm hoặc ngàn đồng. Bạn là một cá nhân thì có thể tiêu hết số tiền nhỏ kia ngay, nhưng khi nó lên hàng tỷ và chục tỷ thì không thể làm như vậy.
Nhờ tài năng đầu tư của đội ngũ và hiệu suất thị trường, nên chuyện quỹ kiếm được nhiều tiền hơn chi là hết sức bình thường.
Theo ước tính năm rồi thì kiếm được 15-20%, như bao quỹ khác nhờ làn sóng “nới lỏng tiền tệ” toàn cầu. Bất cứ ai có cổ phiếu cũng được hưởng chứ không riêng gì tổ chức của Gates.
Số tiền được dùng cho hàng loạt hoạt động như xóa đói giảm nghèo, học bổng, nghiên cứu y tế, chế tạo vaccines và giáo dục. Đó là chưa tính những khoản đầu tư cho môi trường, nông nghiệp và năng lượng. Bạn có thể đang thừa hưởng kết quả nhưng không hề hay biết.

Vậy tại sao chính phủ Mỹ lại thiết lập những ưu đãi này. Đó là vì họ muốn tạo môi trường để con người làm việc tốt. Nếu không miễn thuế thì lấy ai làm từ thiện nữa. Nếu không khuyến khích thì có lẽ con người sẽ mãi ác độc hoặc ích kỷ. Nhưng với điều kiện phù hợp, họ hoạt động công ích để có lợi cho xã hội.

Dùng từ thiện để trốn thuế? Đừng tự biến mình thành trò hề với suy nghĩ đó. Nếu Gates làm bậy thì bạn nghĩ sở thuế IRS hay cơ quan điều tra FBI của Mỹ sẽ để yên. Trong khi tổ chức của Gates có hơn 1,700 nhân viên, $49 tỷ tài sản và có mặt trên toàn cầu. Nếu vi phạm bất cứ điều gì thì bạn nghĩ ai đó sẽ làm lơ. Tôi e rằng không.

Số tiền một khi đã hiến thì không thể lấy lại được vì nó đã thuộc quỹ và được giám sát bởi hội đồng độc lập. Cho nên không có chuyện trục lợi, khả năng là gần không. Nếu có thì có lẽ nó cũng không đáng để lãnh tội.

Đỉnh cao thành công

Có thể bạn khó hiểu ở chỗ “Tại sao Bill Gates lại làm từ thiện?” Tôi sẽ trả lời là vì ông ta đã đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp cho nên không còn gì để chinh phục. Gates là doanh nhân thành đạt nhất của thế hệ của mình và sẽ rất lâu để có được một người tương tự. Khi bạn là ông ta thì tiền bạc không là mục đích nữa.

Khi đã đạt được tất cả thì con người sẽ muốn theo đuổi mục đích cao hơn mang tên thiện nguyện. Thay vì chết rồi trôi vào quên lãng, Gates muốn thế giới nhớ đến ông ta với những dự án phúc lợi công ích mình đã thực hiện. Không chỉ là khi dùng Windows, Word hay Excel mà còn khi dùng vaccines hoặc nông nghiệp sạch. Đó là đỉnh cao của thành công, một điều mà đa số chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được.

Đừng lo cho ông ta, $49 tỷ trông rất nhiều nhưng chỉ là một phần ba trong tổng tài sản $130 tỷ. Đừng ghen tị với Gates vì xác suất cao là bạn sẽ không bao giờ được một phần nhỏ của người đàn ông này.

Đó là vì sao những Gates, Buffett, Zuckerberg và hàng ngàn doanh nhân thành đạt khác ở Mỹ Âu đều tham gia các chương trình thiện nguyện. Vì khi đã chinh phục tất cả rồi thì làm việc tử tế là cách để lại dấu ấn cho đời.

Vậy Bill Gates đã làm gì sai? Đố ai dám chỉ ra. Còn không thì bạn có thể kiện ra cơ quan Mỹ, không lẽ những FBI hay IRS họ đui và ngu hết. Thật nực cười.

Chẳng ai làm giàu mang tên từ thiện cả. Khi bỏ tiền vào quỹ từ thiện thì được “miễn thuễ” là điều hiển nhiên. Người ta làm công ích mà không được giảm thuế thì ai mà làm. Muốn con người làm việc tốt thì phải tạo điều kiện và môi trường.

Nếu Gates không làm từ thiện thì bạn sẽ nói “Đồ tham lam ích kỷ.” Còn khi ông ta làm thì “Đồ làm từ thiện để trục lợi.” Tôi e rằng thế giới sẽ thiếu đi người văn minh bởi tư duy ghen tị như vậy.

Tôi ngưỡng mộ Bill Gates không phải chỉ vì sự thành đạt của ông ta mà những di sản ông ta để lại. Ngừng âm mưu.