Khi tôi đến Amsterdam lần đầu tiên, sau một hành trình lái xe từ Bỉ, đấy đang là mùa xuân, trời se lạnh, nhưng trong vắt và sâu thăm thẳm, nắng nhẹ nhàng nhảy múa trên cửa kính xe.
Thành phố ấy không quá lớn và ầm ỹ như nhiều thủ đô lớn của các nước châu Âu khác, nhưng dễ nhanh chóng khiến người ta phải lòng với những con phố nhỏ lát đá đầy xe đạp chạy qua, những con kênh chạy dài dọc những dãy phố, với những ngôi nhà thấp tầng kiểu kiến trúc đặc trưng của vùng đất này ở hai bên, những cây cầu nhỏ bắc qua thật thơ mộng, và rất nhiều cây xanh soi bóng.
Thành phố trong tranh
Mà thực ra, tôi có cảm giác mình đến đây từ trước đó, khi còn nhỏ đã được xem trong sách mỹ thuật những bức tranh của Rembrandt, Vermeer và nhiều danh hoạ Hà Lan khác ở thế kỉ 16, 17. Những ngôi nhà ấy, những dòng kênh ấy, cái không gian trong trẻo và nhẹ nhàng ấy quen lắm, và có vẻ như sau vài thế kỉ, nó vẫn thế, nhỏ nhắn, giản dị và thơ mộng như cái thời mà Amsterdam nói riêng và Hà Lan nói chung đang sống trong thời kì hoàng kim của thương mại và dịch vụ, với những hạm tàu của Hà Lan dong buồm đi khắp thế giới, buôn bán với tất cả mọi người. Và nhờ được hưởng tự do báo chí cũng như tự do tư tưởng từ hồi đó, vùng đất này đã không chỉ giàu có nhờ kinh doanh mà còn về phát triển khoa học kĩ thuật và thiên văn.
Thủ đô của xe đạp
Bây giờ, thủ đô của Hà Lan, được mệnh danh là “Venice của Phương Bắc” cũng là thủ đô của các dòng kênh, của cây xanh và xe đạp. Ở đây, trung bình cứ 2 người dân thì có 1 xe đạp, xe đạp ở khắp nơi trong thành phố, đến Thủ tướng Hà Lan cũng đạp xe đi làm, rất vui vẻ và hoà nhã.
Sẽ rất tuyệt nếu ta thuê một chiếc xe đạp và đạp đi trong phố, dọc những con kênh đẹp đẽ của Amsterdam. Có rất nhiều nơi để ta đạp xe qua, hoặc đi bộ qua, như tôi đã làm, chẳng hạn Herengracht, một trong bốn con kênh chính của thành phố, hay như khu Jordaan thanh bình, nơi có mấy quán cafe rất ngon và trang nhã, hoặc như con kênh Keizersgracht.
Mua vé và đi thuyền du lịch trên các con kênh cũng là điều ta nên làm. Còn một nơi rất hay nữa để ta đi dạo, rồi nếu thích thì ngồi lại cafe hoặc ăn và ngắm cuộc đời trôi qua trước mặt là Leidseplein, nơi lúc nào cũng sôi động, với các quán ăn, nhà hàng, sàn nhảy, rạp chiếu phim, thậm chí một sòng bạc. Đừng quên rẽ qua phố đèn đỏ hoặc chui vào một pub nào đó ở trung tâm thành phố và gọi bia Heineken hoặc Amstel, cây nhà lá vườn của nơi đây.
Thành phố của những bảo tàng
Nhưng còn hơn thế nữa, Amsterdam là thành phố của những bảo tàng. Sẽ rất tuyệt nếu ta đến đây với một vốn kiến thức nghệ thuật đã có, và như thế, hãy cùng đến số 4 phố Jodenbreestraat, nơi danh hoạ tài ba Rembrandt đã sống và làm việc từ 1639 đến 1658, nay nơi này đã trở thành bảo tàng Rembrandt. Hãy cùng đến số 6 Museumplein để thăm bảo tàng Van Gogh, nơi lưu trữ nhiều tác phẩm nhất của người danh hoạ bạc mệnh, đến Rijksmuseum, một bảo tàng trưng bày phong phú các tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng Hà Lan, cũng đừng quên rẽ qua bảo tàng Do thái để hiểu được dân tộc này đã từng sống ở đây thế nào, cũng như rẽ qua nhà của Anne Frank ở Prinsengracht, nơi cô bé Anne Frank cùng với gia đình lẩn trốn phát xít từ năm 1942 cho đến khi bị bắt vào năm 1944, bị đưa đi trại tập trung và rồi chết tháng 2/1945 ở trại tập trung Bergen-Belsen.
Lễ hội hoa
Xa Amsterdam một chút là một thế giới khác. Hoa, rất nhiều hoa ở Keukenhof, và từ tháng 3 đến tháng 5, có một lễ hội hoa lớn nhất ở đây. Tôi từng viết thế này về Keukenhof trong cuốn “Hẹn hò với Paris”: “Mùa xuân đã đến và người ta có lí khi chọn đấy là thời điểm diễn ra lễ hội hoa lớn nhất thế giới, biến cái làng nhỏ này thành nơi đáng yêu và đáng sống nhất trong năm, khi người ta hành hương về đây. Lúc ấy, Keukenhof bỗng trở thành một dạng Roma hay thánh địa Lourdes. Tình yêu cuộc sống chuyển tải qua màu sắc của hàng nghìn loại hoa được trồng một cách nghệ thuật từ những người thợ làm vườn Hà Lan chăm chỉ và khéo tay chính thức trở thành đức tin.
Đã bao thế kỉ, hoa nuôi sống người Hà Lan khi từ Keukenhof và những cánh đồng hoa khác đi khắp thế giới, trở thành một biểu tượng của vùng đất thấp dưới mực nước biển và thậm chí tạo ra một phần đặc tính dân tộc của những con người phóng khoáng, vui vẻ, hơi ầm ỹ, nhưng yêu đời nhất ấy”.
Tôi thích Amsterdam vì những điều ấy, thích cả Ajax, vì đấy là đội bóng mà thần tượng số 1 của mình, Marco van Basten, đã thành danh trước khi sang Milan, thích người Hà Lan vì lái xe đến xó xỉnh nào của Châu Âu cũng thấy xe ô tô biển “NL”. Người Hà Lan rất thích đi du lịch. Họ đi khắp nơi, giống như cha ông họ đi tìm các vùng đất mới nhiều thế kỉ trước. Tôi cũng thích cá tính Hà Lan, cái kiểu “Going Dutch”: đi ăn với nhau luôn rất sòng phẳng, ông nào ăn cái gì thì trả tiền cái đó, không ai bao ai hết!
Amsterdam, thủ đô Hà Lan, nơi sẽ diễn ra 3 trận vòng bảng của Hà Lan và 1 trận vòng 1/8 của EURO 2020.
3 trận đấu của bảng C, giữa Hà Lan với Ukraine (2.00 ngày 14/6), với Áo (2.00 ngày 18/6) và với Bắc Macedonia (23.00 ngày 21/6), cùng một trận vòng 1/8 hôm 26/6 giữa đội nhì bảng A và nhì bảng B.
Tác giả: Nhà báo Trương Anh Ngọc
Ảnh: Albert Dros, Nat Geo
