Hỡi anh em, hôm nay tôi muốn chia sẻ một câu chuyện, một góc nhìn từ chính những trải nghiệm xương máu của tôi – một người từng khởi nghiệp từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường đại học, lăn lộn làm chủ hơn hai mươi năm, nếm đủ vị ngọt và cay đắng của con đường này. Câu hỏi muôn thuở mà bất kỳ người đàn ông nào cũng từng tự vấn: Làm công hay làm chủ? Đâu là con đường dành cho bạn?
Lời hứa hẹn quyến rũ của việc làm chủ
Làm chủ, nghe qua đã thấy oai. Ai mà không mơ một ngày được tự do làm điều mình thích, không bị sếp réo tên, không lo bị trừ lương, không phải tuân theo những quy tắc cứng nhắc của người khác? Làm chủ hứa hẹn một thu nhập không giới hạn, một cuộc sống tự do tự tại, muốn làm thì làm, muốn nghỉ thì nghỉ. Bạn là ông chủ, là người đứng đầu, được kính nể, được tự hào. Hình ảnh ấy thật sự hấp dẫn, như một ly cocktail mát lạnh giữa ngày hè oi ả, khiến bất kỳ ai cũng muốn nhấp một ngụm.
Tôi từng như thế, từng bị cuốn vào giấc mơ làm chủ khi còn là sinh viên. Những ngày đầu khởi nghiệp, tôi thấy mình như một chiến binh, sẵn sàng chinh phục mọi thử thách. Tôi nghĩ, chỉ cần cố gắng, tôi sẽ sớm có được tất cả: tiền bạc, danh tiếng, tự do. Nhưng đời không như phim, anh em ạ. Làm chủ không chỉ là những ánh hào quang, mà còn là những góc tối ít ai nhắc đến.
Mặt trái đằng sau ánh hào quang
Làm chủ đồng nghĩa với việc bạn ôm trọn mọi áp lực. Bạn sẽ đối mặt với những khoản lỗ, những đêm thức trắng lo tiền trả lương nhân viên, tiền thuê mặt bằng, tiền thuế, tiền lãi vay ngân hàng. Có những tháng, túi bạn rỗng tuếch, trong khi nhân viên vẫn phải được trả lương đầy đủ. Làm chủ không có ngày nghỉ, không có cuối tuần thảnh thơi. Chủ nhật của bạn là những cuộc họp, những bản kế hoạch, hay thậm chí là những lần tự tay xử lý những việc không ai muốn làm.
Chưa hết, làm chủ còn là một cuộc chiến với chính bản thân. Bạn phải học cách quản lý nhân sự, đối phó với tranh chấp, cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Một sai lầm nhỏ có thể khiến công ty lao đao, và bạn là người chịu trách nhiệm cuối cùng. Tôi từng chứng kiến những người bạn khởi nghiệp cùng tôi, họ đánh mất sức khỏe vì stress, đau dạ dày, tim mạch, thậm chí tai biến. Tệ hơn, có người mất cả gia đình – vợ chồng lục đục, con cái thiếu sự chăm sóc, chỉ vì thời gian và tâm trí đều đổ dồn vào công việc.
Làm công: Bình an hay tầm thường?
Nghe đến đây, có thể bạn nghĩ làm công là lựa chọn an toàn hơn. Đúng vậy, làm công thường mang lại sự ổn định. Bạn có lương tháng đều đặn, có bảo hiểm, có thời gian nghỉ ngơi, và đặc biệt, bạn không phải gánh trên vai cả một hệ thống. Một người làm công giỏi, tận tâm với công việc, hoàn toàn có thể sống một cuộc đời bình an, hạnh phúc, bên gia đình và bạn bè.
Nhưng làm công cũng có cái giá của nó. Bạn có thể cảm thấy bị giới hạn, không có cơ hội bứt phá, không được làm điều mình thực sự đam mê. Có những ngày bạn sẽ tự hỏi: “Mình làm việc này để làm gì? Chỉ để sống qua ngày?”. Làm công đôi khi khiến bạn cảm thấy như một bánh răng trong cỗ máy, không hơn không kém.
Nên làm thuê hay làm chủ?
Câu trả lời không nằm ở việc làm công hay làm chủ, mà ở chính bạn. Bạn là ai? Bạn muốn gì? Và quan trọng nhất, bạn sẵn sàng trả giá bao nhiêu? Làm chủ đòi hỏi ý chí thép, kiến thức sâu rộng, và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Ở nước ngoài, người ta không dễ dàng khởi nghiệp, vì họ được dạy từ sớm rằng làm chủ không chỉ là giấc mơ đẹp. Bạn cần hiểu về quản trị, tài chính, pháp lý, thị trường, và cả cách quản lý cảm xúc của chính mình. Thiếu một trong những thứ này, bạn có nguy cơ trở thành một ông chủ tồi, thay vì một nhân viên xuất sắc.
Nhưng nếu không ai làm chủ, ai sẽ tạo việc làm cho người khác? Và nếu không ai làm công, ai sẽ vận hành cỗ máy ấy? Xã hội cần cả hai. Điều quan trọng là bạn phải nhìn rõ bản thân: năng lực, tính cách, hoàn cảnh, và cả giấc mơ của mình. Nếu bạn chọn làm công, hãy làm thật tốt, thật tự hào. Nếu bạn chọn làm chủ, hãy chuẩn bị tinh thần chiến đấu gấp mười lần, vì con đường ấy gian nan hơn bạn nghĩ rất nhiều.
Gan đủ lớn, hãy làm!
Tôi không ở đây để dọa bạn, cũng không phải để cổ vũ bạn mù quáng. Tôi chỉ muốn bạn nhìn rõ hai mặt của đồng xu. Làm chủ là một hành trình đầy thử thách, nhưng cũng đầy ý nghĩa nếu bạn đủ sức vượt qua. Làm công là một lựa chọn an toàn, nhưng không có nghĩa là bạn kém cỏi. Hãy chọn con đường phù hợp với bạn, và dù là con đường nào, hãy đi với tất cả tâm huyết và trách nhiệm.
Còn nếu bạn đã quyết tâm làm chủ, hãy chuẩn bị tinh thần: cố gắng gấp mười, hy sinh gấp mười, nhưng cơ hội thành công chỉ bằng một phần mười so với làm công. Đủ gan, thì làm! Còn bạn, bạn chọn gì?
Menback.com
