Trong một cuộc trò chuyện gần đây với hai người bạn thân, tôi nhận được những ý kiến thú vị về sự so sánh giữa kinh tế Thái Lan và Việt Nam. Một người thắc mắc: “Người Thái có phải đang giả khờ không anh? Hạ cánh xuống Sân bay Suvarnabhumi của Thái Lan thì thấy đông nghịt du khách nước ngoài, đông gấp mấy lần Tân Sơn Nhất và Nội Bài, còn doanh nghiệp Thái thì thâu tóm doanh nghiệp Việt. Vậy thì kinh tế họ yếu hơn Việt Nam mình chỗ nào nhỉ?” Người kia thì khẳng định: “Thái Lan khiêm tốn đấy, Việt Nam vượt Thái thế nào được? Nhìn Bangkok to lớn hơn, hiện đại hơn TP Hồ Chí Minh và Hà Nội rất nhiều. Nhiều hãng công nghệ quốc tế chọn Bangkok là cứ điểm chứ họ không chọn Việt Nam.”
Tôi rất trân trọng những quan sát sắc bén của họ, và phải thừa nhận: Những điều họ nói đều đúng ở bề mặt. Thái Lan vẫn là “anh cả” Đông Nam Á với nền kinh tế phát triển hơn, du lịch sôi động và sức hút đầu tư mạnh mẽ. Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng ấy là một thực tế đáng lo ngại cho người Thái: Việt Nam đang tăng tốc với tốc độ chóng mặt, dần thu hẹp khoảng cách và có thể vượt qua ở một số lĩnh vực then chốt. Hãy cùng phân tích qua các khía cạnh chính để hiểu vì sao Thái Lan lại “lo lắng” về vị thế của mình.
Bên cạnh đó, hãy khám phá Việt Nam ở đâu trong bức tranh tham nhũng toàn cầu? qua các con số thay vì cảm tính.
Du lịch: Thái Lan chậm lại, Việt Nam tăng tốc
Thái Lan từ lâu là cường quốc du lịch toàn cầu, không chỉ khu vực. Năm 2019, trước đại dịch, nước này đón 39,9 triệu du khách quốc tế, trong khi Việt Nam chỉ đạt 18 triệu. Đến năm 2024, Thái Lan vẫn dẫn đầu với 35,55 triệu lượt, so với 17,58 triệu của Việt Nam – chênh lệch hơn gấp đôi. Cảm giác “đông nghịt” ở sân bay Suvarnabhumi cũng dễ hiểu, vì du khách Thái Lan tập trung chủ yếu tại Bangkok, trong khi Việt Nam phân bổ đều giữa Hà Nội và TP.HCM, làm “pha loãng” mật độ.
Nhưng xu hướng mới là điều đáng chú ý. Du khách đến Thái Lan đang giảm dần, trong khi Việt Nam tăng mạnh. Chênh lệch đã thu hẹp từ 3 lần (năm 2015) xuống 2,2 lần (2019) và chỉ còn 2 lần (2024). Đặc biệt, trong 9 tháng đầu năm 2025, Thái Lan giảm 7,6% (đạt 24 triệu lượt), còn Việt Nam tăng vọt 21,6% (15,4 triệu lượt), kéo khoảng cách xuống chỉ 1,56 lần. Nguồn du khách Trung Quốc – “con gà đẻ trứng vàng” của Thái – cũng đảo chiều: Từ hơn 10 triệu lượt năm 2019, giảm còn 5 triệu năm 2024, và trong 9 tháng 2025, Việt Nam đã vượt (3,9 triệu so với 3,41 triệu của Thái).
Hãy hình dung hai chiếc xe trên đường cao tốc: Chiếc xe Thái Lan chạy trước, dẫn xa nhưng chỉ duy trì tốc độ 30 km/h và đôi khi phanh lại. Chiếc xe Việt Nam phía sau tăng tốc lên 120 km/h. Nếu giữ đà này, việc vượt qua là tất yếu. Du lịch không chỉ mang lại doanh thu trực tiếp mà còn thúc đẩy dịch vụ, việc làm – lĩnh vực Thái Lan đang mất lợi thế cạnh tranh.
GDP: Khoảng cách thu hẹp, dự báo vượt qua vào 2029
Về quy mô kinh tế, Thái Lan vẫn vượt trội. Theo IMF, năm 2025, GDP Thái Lan ước đạt 546 tỷ USD (Việt Nam 491 tỷ, dự báo 510 tỷ), GDP bình quân đầu người 7.770 USD (Việt Nam 4.806 USD, dự báo trên 5.000 USD). Bangkok hiện đại, sầm uất hơn hẳn Hà Nội hay TP.HCM cũng phản ánh sự giàu có này.
Tuy nhiên, “tuy nhiên” lớn ở đây là tốc độ tăng trưởng. Trong 30 năm qua (1996-2025), Thái Lan chỉ đạt trung bình 3%/năm, trong khi Việt Nam vọt lên 6,61%. Dự báo 5 năm tới (2026-2030), Thái Lan ì ạch ở 1,99%, còn Việt Nam 5% (chính phủ đặt mục tiêu trên 10%). Kết quả? IMF dự báo năm 2029, tổng GDP Việt Nam sẽ vượt Thái Lan: 626 tỷ USD so với 616 tỷ USD (nếu Việt Nam tăng 5%; nếu đạt 8-10%, sẽ vượt sớm hơn). Tất nhiên, GDP đầu người Việt Nam vẫn cần thời gian dài để đuổi kịp.
Lại là ẩn dụ hai chiếc xe: Thái Lan chạy trước với 20 km/h, Việt Nam phía sau lao vút 70 km/h. Khoảng cách tổng GDP đã sát nút, khiến vị thế “anh cả” của Thái Lan lung lay. Điều này không chỉ là con số, mà ảnh hưởng đến đầu tư, thương mại và ảnh hưởng khu vực.
Dưới đây là bảng so sánh dự báo GDP theo IMF:
| Chỉ số | Thái Lan (2025) | Việt Nam (2025) | Dự báo 2029 (Thái Lan / Việt Nam) |
|---|---|---|---|
| Tổng GDP (tỷ USD) | 546 | 491 (dự báo 510) | 616 / 626 |
| GDP đầu người (USD) | 7.770 | 4.806 (dự báo >5.000) | – (Việt Nam vẫn thấp hơn) |
| Tăng trưởng TB 2026-2030 | 1,99% | 5% | – |
Doanh nghiệp Thái thâu tóm Việt: “Mua đắt, lỗ nặng”
Hơn 10 năm qua, doanh nghiệp Thái Lan đã “rải tiền” thâu tóm tại Việt Nam, với hơn 20 thương vụ lớn: ThaiBev mua 53,59% Sabeco (2017, giá 5 tỷ USD), Central Group mua 100% Big C, Singha mua 14,3% Masan Consumer, SCG mua 85% Prime Group. Đây là dấu hiệu sức mạnh tài chính của Thái, sử dụng vốn tích lũy từ tăng trưởng trước để mở rộng.
Nhưng hiệu quả ra sao? Lấy thương vụ Sabeco làm ví dụ: Sau 8 năm, ThaiBev chỉ thu về 500 triệu USD cổ tức (tương đương 10% vốn đầu tư, trung bình 1,25%/năm – thấp hơn lãi ngân hàng). Giá trị hiện tại của phần vốn ThaiBev trong Sabeco chỉ còn 1,2 tỷ USD, nghĩa là lỗ nặng 3,8 tỷ USD. Những khoản đầu tư này không tạo đột phá tăng trưởng cho Thái Lan, mà còn “cụt vốn” – làm chậm lại động lực nội tại. Trong khi đó, Việt Nam học hỏi từ các thương vụ, tiếp tục thu hút FDI mới và phát triển doanh nghiệp nội địa.
Công nghệ: Thái Lan kinh doanh, Việt Nam sáng tạo
Nhiều hãng công nghệ lớn chọn Bangkok làm cứ điểm: Google, Damac đặt data center và bán hàng. Điều này đúng, giúp Thái Lan có lợi thế logistics và thị trường tiêu dùng.
Nhưng Việt Nam đang dẫn dắt ở mảng cao cấp hơn: Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển (R&D). Các ông lớn như Samsung, Qualcomm, Marvell, SAP, LG, Panasonic, Toshiba, Infineon, Apple, Nvidia, Grab đều đầu tư R&D tại đây. R&D không chỉ tạo việc làm chất lượng cao mà còn thúc đẩy đổi mới, chuyển giao công nghệ – động lực dài hạn cho tăng trưởng. Với góc nhìn cá nhân, đây là “vàng” thực sự, giúp Việt Nam nhảy vọt từ gia công sang sáng tạo.
Vì sao người Thái lo lắng?
Thái Lan lo lắng không phải vì Việt Nam đã vượt ngay lập tức, mà vì xu hướng rõ rệt: Tốc độ tăng trưởng cao hơn ở du lịch, GDP, sức hút R&D, trong khi các khoản đầu tư ra ngoài lại kém hiệu quả. Nền kinh tế Thái đang “già hóa” với tăng trưởng ì ạch, dân số già, và cạnh tranh từ du lịch giá rẻ (như Việt Nam). Nếu Việt Nam duy trì đà 6-10%/năm, vị thế “đầu tàu” Đông Nam Á của Thái có nguy cơ bị đảo ngược – không chỉ về con số, mà còn về sức sống kinh tế.
Người Thái không “giả khờ”, họ khiêm tốn vì nhận ra: Chiếc xe phía sau đang lao tới. Việt Nam cần tiếp tục cải thiện hạ tầng, giáo dục và ổn định chính sách để biến tiềm năng thành hiện thực. Còn bạn, bạn nghĩ sao về cuộc đua này?
Menback.com
Nguồn dữ liệu: IMF, Tổng cục Du lịch các nước. Bài viết dựa trên phân tích xu hướng kinh tế khu vực, cập nhật đến 2025.
