[Photo Story] - Rạp Xiếc của Bruce Davidson và sự cô lập phía sau cánh gà

Nhân vật nổi bật nhất của bộ ảnh Circus của Bruce Davidson chính là Jimmy Armstrong – một chú hề lùn đem khiếm khuyết ngoại hình của mình ra mua vui.

Bộ hình Circus (Rạp Xiếc), được Bruce Davidson bắt đầu chụp khi đến thăm rạp xiếc Clyde Beatty vào năm 1958, dưới sự chỉ định của cơ quan Magnum. Đó cũng là sự khởi đầu của một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông – Một ‘biên niên sử bằng hình ảnh’ lưu lại những năm tháng cuối cùng của loại hình giải trí này, trước khi nó chết dần và bị thay thế.

Xuyên suốt bộ ảnh, ta có thể thấy Bruce không tập trung quá nhiều vào khía cạnh biểu diễn ngoài sân khấu, mà chủ đích theo đuổi cuộc sống đời thường của người nghệ sĩ phía sau cánh gà. Họ giặt quần áo, ăn uống, trang điểm, v.v. đằng sau lớp phấn dày cộm, quần áo lòe loẹt là những con người cũng lắm phiền muộn, trăn trở như ai.

Và một trong những nhân vật nổi bật nhất của bộ ảnh Circus chính là Jimmy Armstrong – một chú hề lùn đem khiếm khuyết ngoại hình của mình ra mua vui, như cái cách những rạp xiếc ngày xưa thường khai thác để bán vé cho người xem.

“Anh ấy đang đứng một mình bên ngoài lều hút thuốc”, đó là lần đầu tiên khi Davidson nhìn thấy Jimmy. Trong bộ lễ phục với mũ chóp, Jimmy cầm một bó hoa giấy nhỏ, và “đứng đó trầm ngâm với những suy nghĩ riêng tư”. Ngay từ đầu, David đã biết rằng, “Tôi bị thu hút bởi khoảnh khắc bộc lộ nội tâm, chứ không phải khuôn mặt hề hay ngoại hình của anh ấy”. Và như thế, Jimmy đã để cho Bruce bước vào thế giới riêng của mình, và đóng vai trò là người hướng dẫn khám phá cuộc sống bên trong rạp xiếc.

Mối quan hệ của họ là một mối liên kết của sự hiểu biết không thành lời. Trong nhiều bức ảnh chụp Jimmy của Bruce, chúng ta thấy anh ấy ở một mình, trang điểm, hút thuốc lá hoặc chờ bước vào sân khấu. Đôi khi anh ấy gần như bị mất hút trong khung hình, nhưng ở những bức ảnh khác, anh ấy lấp đầy hoàn toàn, ánh mắt hướng thẳng vào ống kính. Trong một số hình ảnh, anh ấy giao lưu với khán giả và cười đùa với trẻ em. Lại có những khoảnh khắc nặng nề như Jimmy đang ăn sandwich một mình trong quán, dưới ánh nhìn (có vẻ giễu cợt) từ một đám thanh niên ở bàn khác.

Jimmy là một hình ảnh điển hình của sự kỳ thị, cô lập vì “khác người” trong xã hội Mỹ. Dù rằng công việc của anh là mang đến niềm vui cho mọi người, chính bằng sự khiếm khuyết của cơ thể mình. Nhưng Jimmy đã chấp nhận thực tế ấy, ở lại và rong ruổi cùng ‘gia đình đặc biệt’ này để kiếm sống qua ngày.

Tuy nhiên, mối quan hệ của hai chỉ được duy trì trong một khoảng thời gian, vì rạp xiếc liên tiếp di chuyển để lưu diễn, và Bruce đã mất dấu Jimmy một thời gian sau đó. Trước khi chia tay, “Tôi đã tặng Jimmy chiếc Yashica 6 × 6 của mình như một món quà. Nếu có bất cứ điều gì, tôi luôn tự hỏi anh ấy đã chụp những bức ảnh gì, và rất muốn xem những bức ảnh đó”. Đó cũng là câu hỏi của chúng ta, những người xem ảnh. Chúng ta đang nhìn vào cuộc đời của Jimmy qua góc nhìn trìu mến nhưng rất đỗi trần trụi của Bruce, còn Jimmy anh ấy nhìn thấy gì, khi sống trong thời đại ấy?

Ảnh: New Yorker, Magnum Photos.

Về nhiếp ảnh gia Bruce Davidson

Bruce Davidson là một trong những nhiếp ảnh gia tài liệu có ảnh hưởng và được kính trọng bậc nhất tại Mỹ. Tình yêu nhiếp ảnh của ông bắt đầu từ năm 10 tuổi, để đến năm 16 tuổi ông đã đoạt giải nhất cuộc thi Kodak National High School Competition.

Sau khi xuất ngũ vào năm 1957, ông làm việc như một nhiếp ảnh gia tự do cho Tạp chí Life. Và trở thành thành viên của Magnum Photos, cơ quan nhiếp ảnh quốc tế danh giá nhất đương thời vào năm 1958.

Khi được New Yorker phỏng vấn “Với các đề tài được giao (từ Magnum), điều gì đã khiến ông bị thu hút khi chụp về những người bị gạt ra bên lề xã hội?“

Bruce: “Tôi là người ngoài, nhưng đứng trong cuộc” (I’m an Outsider on the Inside). Tôi nhìn rõ mặt tối của vấn đề hơn là ánh sáng. Tôi thích khám phá cái mới, và sẵn sàng cam kết để theo đuổi một đề tài cụ thể nào đó. Tôi luôn tự nhủ: “Những bức ảnh của tôi bắt đầu từ đêm trước khi tôi đến điểm cần chụp”. Bởi vì tôi sẽ luôn chuẩn bị về mặt tinh thần, để sẵn sàng bước vào một thế giới đau buồn hơn nơi mình đang sống.”

Xem thêm:

Nguồn: Theworkshop by HT