Bộ phim Marriage Story (tựa Tiếng Việt: Câu Chuyện Hôn Nhân) của đạo diễn Noah Baumbach đã mang đến cho người xem những bài học sâu sắc về hôn nhân, gia đình và hạnh phúc – thứ tưởng chừng vĩnh cửu nhưng thực chất quá đỗi mong manh.
- [Review phim] CODA – Có xứng đáng là phim hay nhất Oscar 2022?
- [Review phim] The Batman (2022) – Đừng quá kỳ vọng
Review phim Marriage Story (2019)
Ra mắt vào năm 2019, Marriage Story đã gây tiếng vang lớn và nhận được “cơn mưa” lời khen từ giới phê bình lẫn khán giả.
Không chỉ nhờ diễn xuất thực lực của Adam Driver và Scarlett Johansson, điều làm nên “cú hích” của bộ phim còn đến từ cách đạo diễn, nhà sản xuất Noah Baumbach xây dựng cốt truyện tưởng chừng đơn giản nhưng lại trái khoáy đến đau lòng trong từng chi tiết.
Marriage Story kể câu chuyện hôn nhân đang mấp mé bên bờ vực tan vỡ của cặp vợ chồng nghệ sĩ Charlie Barber (Adam Driver) và Nicole Barber (Scarlett Johansson). Xung đột của họ được khắc họa trong cuộc tranh chấp giành quyền nuôi cậu con trai Henry (Azhy Robertson). Từ đây, người xem dần mường tượng ra được những nguyên nhân dẫn đến vết nứt không thể hàn gắn được trong hôn nhân của họ.
Trong hôn nhân, chỉ tình yêu thôi là chưa đủ
Mở đầu bộ phim là phần giới thiệu về hai nhân vật chính. Charlie là đạo diễn sân khấu kịch nổi tiếng ở New York. Nicole – vợ Charlie, là diễn viên chính trong những vở diễn thể nghiệm của chồng mình. Trước kia, Nicole từng được xem như ngôi sao điện ảnh đầy triển vọng của Hollywood. Vì muốn vun vén cho hôn nhân, cô đã từ bỏ Los Angeles để gia nhập đoàn kịch của Charlie và chuyên tâm vào việc xây dựng tổ ấm.
Song song, ta còn biết được đặc điểm tính cách của từng nhân vật qua những ghi chép của họ về nhau. Trong mắt Charlie, Nicole là người phụ nữ vô cùng tinh tế, biết lắng nghe và hết lòng vì người khác. Tương tự, với Nicole, Charlie vừa là một người đàn ông tràn đầy nhiệt huyết, tham vọng, thậm chí có tính hiếu thắng; vừa là người cha tốt và hết mực yêu thương con mình. 10 năm chung sống là khoảng thời gian họ cùng nhau phát triển sự nghiệp và thăng hoa trong nghệ thuật.
Đan cài trong đó là phân cảnh tái hiện những ngày tháng ấm êm, hạnh phúc khi xưa của Charlie và Nicole. Thực chất, những lời lẽ tốt đẹp họ viết về nhau chính là yêu cầu ghi chép ra của người hòa giải trong quá trình trị liệu tâm lý cho cả hai. Tất cả ngọt ngào thuở ban đầu giờ đây đã vỡ tan như bọt biển khi va đập với thực tại.
Bộ phim khiến khá giả bẽ bàng nhận ra rằng dù ở giai đoạn nào đi chăng nữa, tình yêu luôn cần sự nỗ lực vun đắp từ hai phía. Nicole lẽ ra đã có thể trở thành ngôi sao sáng tại kinh đô điện ảnh Hollywood, nhưng vì hạnh phúc gia đình, cô chấp nhận gác lại ước mơ của mình. Và rồi, sự hy sinh tưởng chừng cao cả ấy lại trở thành thứ bóp nghẹt trái tim cô.
Sau đoạn giới thiệu ở đầu phim là loạt chi tiết khắc họa nội tâm phức tạp của Nicole. Ta sẽ thấy có một sự giằng xé mãnh liệt ở cô trong từng cử chỉ, hành động. Đó là mâu thuẫn giữa tình yêu gia đình và hoài bão cá nhân. Việc chấp nhận lời mời đóng phim truyền hình tại Los Angeles cũng là lúc Nicole quay trở về quê nhà và bắt đầu gây dựng lại sự nghiệp của mình. Một mặt, cô cũng muốn con trai luôn ở bên cạnh nên đã mang Henry theo. Đây cũng là nguồn cơn kéo theo nhiều rắc rối về sau trong quá trình ly hôn.
Marriage Story đã chỉ ra những thiệt thòi của phụ nữ trong hôn nhân khi họ bị đè nén bởi quy chuẩn của xã hội: Họ phải là người mẹ, người vợ hoàn hảo, luôn biết chu toàn cho chồng con và chấp nhận hy sinh. Những lời thoại của Nicole vì thế sẽ khiến rất nhiều người đồng cảm đến xót xa:
“Tôi chỉ đang tiếp lực cho sinh khí của anh ấy”
“Tôi còn không biết ý thích mình là gì vì tôi chưa bao giờ được hỏi về nó”
“Charlie luôn biết mình muốn gì còn tôi thì không được như vậy”
Trong khi đó, Charlie luôn điềm nhiên và say sưa theo đuổi giấc mơ về thiên đường kịch nghệ Broadway. Anh không hề hay biết những xây xước trong tâm hồn của Nicole, đơn giản vì Nicole chưa khi nào kể về những nỗi niềm của mình. Và rồi, sự lệch pha trong suy nghĩ đã đưa hôn nhân vào ngõ cụt. Lúc ấy người xem mới hay, thì ra, hôn nhân không chỉ cần có tình yêu, nó còn cần đến trách nhiệm, sự thấu hiểu, cởi mở trong giao tiếp và sẵn sàng cống hiến vì nhau để cả hai đều cảm thấy đủ đầy.
Nỗi đau tinh thần còn lớn hơn nỗi đau thể xác…
Như bao cặp đôi khác, cuộc ly hôn của Charlie và Nicole lẽ dĩ nhiên cũng cần được hợp thức hóa bởi các thủ tục pháp lý. Qua lăng kính điện ảnh của Noah Baumbach, người ta còn thấy đó là một sự chia ly nghiệt ngã nhưng cũng rất đỗi thường tình của hai con người đã không còn đồng điệu về tâm hồn và lý tưởng sống.
Ban đầu, Charlie và Nicole đã thống nhất với nhau sẽ ly hôn trong êm đẹp. Nhưng khi Nicole đơn phương liên hệ với nữ luật sư Nora Fanshaw (Laura Dern), câu chuyện đã rẽ theo một chiều hướng khác. Về phía Charlie, thái độ của anh đi từ bàng hoàng, ngỡ ngàng đến ngậm ngùi quyết định thuê một luật sư cho riêng mình. Lúc này, cuộc chiến đã thực sự bắt đầu.
Từ đây, hai con người từng yêu nhau say đắm và sánh bước bên nhau đã đấu tố nhau trước tòa án. Những khiếm khuyết của họ ngờ đâu lại bị hai luật sư đem ra mổ xẻ và trở thành “vũ khí” để hạ bệ đối phương. Trên phiên tòa, cái tồn tại là sự tính toán từng đường đi nước bước sao cho thân chủ của mình có lợi nhất; tình yêu là điều tuyệt nhiên trở nên vô nghĩa. Bộ phim còn cho ta thấy sự rối ren của hệ thống pháp lý – thứ vừa gây tốn kém tiền bạc, thời gian, vừa khắc sâu thêm bi kịch hôn nhân của nhân vật.
Trên hết, đỉnh điểm bi kịch ấy nằm ở phân đoạn Charlie và Nicole quát tháo vào mặt nhau gần chục phút. Đây cũng là chi tiết “vàng” làm nên sự xuất sắc của bộ phim. Họ giãi bày mọi suy nghĩ thầm kín về nhau bằng những từ ngữ tàn nhẫn nhất, cay độc nhất. Với lối diễn như không diễn, cặp nhân vật chính làm người xem cảm thấy choáng ngợp trước sự thật trần trụi và khắc nghiệt, hệt như những câu chuyện hôn nhân tan vỡ ngoài đời thực.
Cũng ở phân cảnh này, lượt lời của nhân vật Charlie đã tăng lên, không còn bị lấn lướt như những cảnh trước. Có lẽ, đạo diễn để anh cất tiếng là vì muốn đem đến cho khán giả góc nhìn đa chiều về người chồng. Để rồi ta thấy, anh cũng là người đàn ông gồng gánh trên vai biết bao áp lực, cũng dốc sức để bảo vệ gia đình. Anh yêu gia đình nhưng lại vụng về trong cách thể hiện, và sau cùng, bên trong anh cũng có phần mong manh, yếu đuối.
Bằng chứng, sau khi rủa sả Nicole, toàn thân Charlie đã run lẩy bẩy và ôm mặt khóc rưng rức. “Anh xin lỗi”, câu nói buông ra nhẹ nhàng nhưng cũng đầy vỡ vụn. Chi tiết Nicole vỗ về Charlie sau đó vừa khắc họa được tính nữ của nhân vật, vừa thể hiện sự tôn trọng, bao dung Nicole dành cho chồng cũ. Dường như, những lời sỉ vả họ vừa buông không phải vì thù hận mà vì đó là một cách giao tiếp khác để đối phương có thể thấu hiểu mình.
Đạo diễn không vạch rõ ai đúng, ai sai, ông cũng không thiên vị cho bên nào. Điều ông muốn đọng lại trong khán giả chính là xung đột nội tâm gay gắt trong từng nhân vật. Mỗi người đều có cái lý của mình. Họ có lòng vị kỷ riêng và vì yêu thương con vô bờ nên mới trở nên cớ sự như thế. Chẳng ai dùng vũ lực với ai nhưng những gì họ gây ra cho nhau cũng đủ để làm nên chấn thương tinh thần khó lành rồi.
Hãy tử tế để nhớ những điều tốt đẹp về nhau
Đó là điều tôi rút ra được sau khi xem cái kết của bộ phim. Một cái kết đã mở ra những con đường mới cho tất cả. Nicole cuối cùng đã có thể sống với hoài bão của riêng mình, Charlie đã có cơ hội sống ở Los Angeles, nơi anh có thể gần con trai hơn nữa. Họ gác lại sau lưng quá khứ vụn vỡ để tiếp tục sống, tiếp tục sang một trang đời khác tươi sáng hơn để chăm lo cho hạnh phúc của con trai. Sự tử tế họ dành cho nhau cuối phim dịu dàng đến nỗi đủ sức xóa mờ đi những gì gay gắt nhất họ ném vào nhau trước đó.
Marriage Story buồn nhưng không ủy mị, có bi kịch nhưng không bi lụy. Với tôi, bộ phim chính kịch của đạo diễn Noah Baumbach sáng giá hơn bao giờ hết vì đã mang đến cho người xem những bài học sâu sắc về hôn nhân, gia đình và hạnh phúc – thứ tưởng chừng vĩnh cửu nhưng thực chất quá đỗi mong manh.
