Những điểm chính:
– Phân tích cách mà một tiền vệ kiến thiết lùi sâu giúp đội bóng tấn công qua những đường chuyền về hoặc sang 2 biên.
– Mặc dù 46% các hành động của Jorginho tại Chelsea mùa trước là các đường chuyền giảm thiểu rủi ro, 29 chuỗi đường chuyền dẫn đến bàn thắng của The Blues ảnh hưởng bởi những đường chuyền như thế của Jorginho. Điều này khiến anh lọt vào top 20 tiền vệ xuất sắc tại châu Âu.
– Sử dụng những phương pháp đặc thù, Opta tìm ra những tiền vệ trẻ như Pablo Rosario (PSV), Teun Koopmeiners (AZ) và Houssem Aouar có lối chơi tương đồng với Jorginho mùa trước dựa trên việc chuyền bóng và khả năng phân phối.
Jorginho – người hỗ trợ và giá trị của kiểm soát bóng
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu, vị trí mà trách nhiệm cơ bản của họ là duy trì quyền kiểm soát và điều phối nhịp độ trận đấu, đang ngày càng phổ biến trong bóng đá hiện đại.
Dù thường xuyên là trung tâm của đội bóng trong công cuộc kiểm soát thế trận, những cầu thủ này thường phải đối mặt với sự chỉ trích vì không tạo đủ những tình huống phát triển bóng theo chiều sâu hay những đường chuyền sắc bén.
Thông qua áp dụng những thống kê về Giá trị kiểm soát bóng (Possession Value), chúng ta giờ có thể diễn tả một cách tường tận tầm quan trọng của các tiền vệ này trong việc duy trì quyền kiểm soát và luân chuyển quả bóng tới những cầu thủ có khả năng tịnh tiến tốt.
Maurizio Sarri, HLV vô cùng yêu thích việc sử dụng một tiền vệ sáng tạo chơi ở vị trí thấp nhất của hàng tiền vệ, sau khi thành công với Napoli đã mang nguyên triết lý của mình áp dụng lên Chelsea. Cùng với đó là hạt nhân trong lối chơi của ông, Jorginho.
Những biểu đồ về Giá trị kiểm soát bóng sẽ là công cụ phân tích các cầu thủ để người đọc có được cái nhìn sâu hơn về những tiền vệ trẻ có khả năng chuyền bóng giống như Jorginho.
>> Xem thêm: Arsenal, rồi sẽ đi về đâu?
Mùa giải ra mắt của Jorginho
Dù phải hứng chịu nhiều chỉ trích trong suốt mùa giải đầu tiên ở Chelsea, không ai có thể phủ nhận tầm quan trọng của Jorginho đối với phong cách chơi bóng mới của Chelsea. Thi đấu dưới vai trò tiền vệ kiến thiết lùi sâu trong sơ đồ 4-3-3, Jorginho ghi dấu ấn vào 44% các chuỗi chuyền bóng dẫn đến tình huống dứt điểm, nhiều hơn bất cứ tiền vệ nào tại Premier League. Con số ghi nhận được của bộ 3 tiền vệ Manchester City gồm David Silva, Ilkay Gundogan và Fernandinho lần lượt là 41 và 40%. Trong khi đó, Granit Xhaka, một cầu thủ chơi ở vị trí tương đồng với Jorginho, sở hữu con số 42%.
Trận đấu với Westham vào ngày 23/9/2018 là ví dụ điển hình về sự phụ thuộc của Chelsea vào những đường chuyền của Jorginho. Đây là trận đấu mà tiền vệ người Italy đã phá vỡ kỷ lục về số lần chuyền bóng trong một trận đấu Premier League với 180 đường chuyền. Tổng cộng, anh tham gia tới 64% những chuỗi chuyền bóng trong các tình huống mở của The Blues và là điểm phân phát bóng cho hầu hết cầu thủ trong đội.
Trong khi tất cả mọi người công nhận khả năng kiểm soát và kỹ năng chuyền chuyền bóng của tiền vệ này, anh vẫn thường phải nhận những lời chỉ trích về việc chơi quá an toàn và chuyền bóng thiếu hiệu quả.
Sau trận thua của Chelsea trước Arsenal, Rio Ferdinand đã lên tiếng chê bai Jorginho: “Cậu ta không hề đóng góp vào khâu phòng thủ, và cũng chẳng hề đóng góp vào những gì diễn ra tại phần sân đối thủ”.
Đúng thật là Jorginho không hề có một đường kiến tạo nào mùa giải trước và điều này thường sẽ là bằng chứng cho luận điểm chê bai Jorginho. Tuy nhiên, nó không hề phản ánh phong độ kém cỏi của anh. Với số đường kiến tạo kỳ vọng (xA) là 5.2 trong cả mùa giải, những đường chuyền của anh đáng lẽ phải được chuyển hóa thành nhiều bàn thắng hơn.
Nhưng vấn đề ở chỗ, đấy không phải là vai trò của Jorginho tại Chelsea. Vai trò của anh mùa trước được tóm gọn đầy đủ qua lời nhận xét: “Jorginho có khả năng chuyền bóng, triển khai bóng, nhưng cậu ấy thường chơi cách khung thành 40-50m, vì thế mà cậu ấy không thể nào tung ra những đường chuyền cuối cùng dẫn đến bàn thắng.”
Dù không trực tiếp kiến tạo bàn thắng, Jorginho có 145 lần tham gia vào chuỗi chuyền bóng dẫn đến tình huống dứt điểm, nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào trong những giải đấu hàng đầu châu Âu.
>> Xem thêm: Tottenham sẽ chơi thế nào dưới thời Jose Mourinho?
Duy trì kiểm soát và giảm thiểu rủi ro
Để thấy được sự ảnh hưởng của Jorginho, chúng ta cần nhìn vào thống kê về việc duy trì kiểm soát bóng của một tiền vệ từ việc chuyền bóng ở 1/3 giữa sân của họ.
Duy trì kiểm soát bóng thành công được định nghĩa khi một đội giữ được quyền kiểm soát bóng sau một đường chuyền của cầu thủ, dù đường chuyền đó có thành công hay không. Ví dụ, Jorginho có thể tung ra đường chuyền dọc sân sau đó bị cầu thủ đối phương phá ra biên. Đường chuyền không thành công, nhưng Chelsea vẫn duy trì việc kiểm soát bóng với tình huống ném biên của họ.
Con số thống kê ghi nhận được của Jorginho trong việc giúp đội bóng kiểm soát theo đường chuyền của anh là 93%. Theo nhiều người, những đường chuyền của Jorginho hầu hết chỉ là chuyền sang ngang hoặc là chuyền về. Điều này có thể đúng, nhưng nó không hẳn là xấu.
Sử dụng thống kê về Giá trị kiểm soát bóng, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về cách mà những hành động của Jorginho ảnh hưởng thế nào tới cơ hội ghi bàn của đội bóng từ một tình huống kiểm soát đặc trưng. Lấy ví dụ, một hành động mang tính giảm thiểu rủi ro (regressive), dưới góc độ của thống kê này, sẽ làm giảm đi cơ hội ghi bàn.
46% những hành động của Jorginho mùa trước là những tình huống giảm thiểu rủi ro. Tiền vệ người Italy là cầu thủ tạo ra những đường chuyền an toàn nhiều hơn bất cứ cầu thủ nào ở các giải đấu lớn (902 trong tổng số 1945 đường chuyền).
Những đường chuyền an toàn chiếm phần lớn trong cách mà Jorginho chuyền bóng và vai trò của anh ở Chelsea cũng là duy trì việc cầm bóng của đội, nhưng nhờ thế mà những đồng đội của anh lại có thêm khả năng để tịnh tiến trái bóng. Có tới 29 chuỗi chuyền bóng dẫn tới bàn thắng có sự đóng góp của những đường chuyền an toàn của Jorginho. Xét giữa các tiền vệ châu Âu, Jorginho góp mặt trong top 20 về thống kê này.
Điểm quan trọng cần bàn đến về cách Jorginho kiểm soát và chuyền bóng đó là những hành động mang tính an toàn của anh có thể làm giảm đi cơ hội ghi bàn hay dứt điểm, nhưng chính những hành động này lại cho phép đồng đội phát triển bóng theo chiều sâu ngay sau đó.
Hỗ trợ đồng đội
Lùi để tiến không phải là khái niệm mới trong bóng đá. Với Giá trị kiểm soát bóng tương lai (PV Future), chúng ta sẽ đánh giá được sự ảnh hưởng của những đường chuyền ngang hay chuyền về trong việc điều hướng những tình huống tấn công. Ngoài ra, PV Future còn ghi nhận công sức của một hành động dựa trên những điều có thể xảy ra tiếp theo trong một chuỗi chuyền bóng.
Dựa trên thống kê thể hiện sự liên quan đến việc duy trì kiểm soát bóng và Giá trị kiểm soát bóng tương lai qua đường chuyền ở khu vực giữa sân bởi các tiền vệ, Opta đưa ra góc nhìn về việc họ chơi an toàn thế nào cũng như họ hỗ trợ đồng đội trong việc phát triển bóng theo chiều sâu tốt ra sao.
Hơn 90% những đường chuyền mà Jorginho đóng góp vào việc duy trì quyền kiểm soát là những đường chuyền an toàn, nhưng lại tạo ra tới 0.15 Giá trị kiểm soát bóng tương lai mỗi 90 phút, hay có thể nói là những đường chuyền mang thiên hướng giảm thiểu rủi ro của Jorginho là tiền đề cho những tình huống phát triển bóng sau đó của đồng đội. Chỉ một số ít những cầu thủ khác làm được hơn con số 0.15 PV Future của Jorginho.
>> Xem thêm: Joao Sacramento: trợ lý mới của Mourinho ở Tottenham là ai?
Những thống kê này cho thấy, dù một tiền vệ chủ yếu tung ra nhưng đường chuyền an toàn và không mang tính đột biến, họ vẫn có những tác động tích cực tới cơ hội ghi bàn của đội.
Những cầu thủ tương đồng
Sử dụng phương pháp áp đặc trưng và áp dụng thống kê, cũng như giới hạn tuổi của cầu thủ xuống dưới 23, cầu thủ có lối chơi giống với Jorginho nhất chính là Frenkie de Jong.
Sự tương đồng này rất rõ ràng. Nhưng với những đội bóng không có tiềm lực kinh tế, nếu họ cần một mục tiêu thực tế hơn và có nét giống trong cách chơi của Jorginho, những thống kê của Opta có thể giúp họ. Dựa vào mối quan hệ giữa Giá trị kiểm soát bóng tương lai và Duy trì kiểm soát bóng, Opta tìm ra 3 cầu thủ có thể đáp ứng được nhu cầu. 3 cầu thủ đó bao gồm Pablo Rosario của PSV, Teun Koopmeiners của AZ Alkmaar và Houssem Aouar của Lyon.
Cả 3 cầu thủ trên đều điều phối lối chơi của đội giống cách mà Jorginho làm. Lần lượt họ ghi dấu vào 32-37% những chuỗi chuyền bóng từ tính huống mở. Theo thống kê, họ có tầm ảnh hưởng lớn đến việc tạo ra Giá trị kiểm soát bóng tương lai của đội. Trong đó, Pablo Rosario tạo ra 0.15 Giá trị kiểm soát bóng tương lai, ngang bằng với Jorginho còn 2 người còn lại thấp hơn một chút.
Khả năng đóng góp vào lối chơi của 3 cầu thủ này ở độ tuổi rất trẻ khiến họ trở thành những tiềm năng cho bất cứ câu lạc bộ nào đang tìm kiếm một tiền vệ kiến thiết lùi sâu.
>> Xem thêm: Chuyện Manchester United và Inter Milan
—
Nguồn: Baller/DC (Dịch từ ‘Possession Value – the enablers’, Opta Blog)
Ảnh: Khoa Nguyen
