Đâu là cách để đạt được trạng thái dòng chảy để nâng cao hiệu suất và chất lượng cuộc sống?
Đã bao giờ bạn cảm thấy mình đang trong một trạng thái chú tâm giống như thiền định khi đang làm việc, tinh thần thoải mái để thực hiện và ứng dụng các kỹ năng mà không có bất kỳ suy nghĩ gây xao nhãng nào bên trong tâm trí của bạn không?
Cảm giác hoàn toàn chăm chú vào một hoạt động? Đây gọi là ở trong vùng (being in the zone*) hay hòa nhập dòng chảy (getting in the flow).
Những biểu hiện đó thường được áp dụng để nói về các vận động viên đang biểu diễn ở đỉnh cao của họ, với toàn bộ sự chú tâm tập trung vào nhiệm vụ ngay trước mắt. Không lo lắng, không quan tâm đến thời gian – chỉ là hành động thuần túy, tiếp thêm sinh lực được lèo lái bởi ý thức cao độ.
Trước khi bắt đầu, hãy tìm hiểu chi tiết hơn Trạng thái dòng chảy là gì đã nhé.
Mọi mục tiêu đều có ý nghĩa
Thuật ngữ “dòng chảy” được đặt ra bởi Tiến sĩ Mihaly Csikszentmihalyi vào những năm 1960. Trong cuốn sách Flow: The Psychology Of Optimal Experience (Dòng chảy: Tâm lý của trải nghiệm tối ưu), ông mô tả nó như là một trạng thái tinh thần tập trung cao độ nhằm thúc đẩy năng suất.
Trong nghiên cứu của mình, Tiến sĩ Mihaly Csikszentmihalyi phát hiện ra rằng không có mối tương quan nào giữa tiền bạc và hạnh phúc. Thay vào đó, não bộ con người ở trạng thái hạnh phúc tột bậc khi được tham gia vào việc theo đuổi một mục tiêu có ý nghĩa.
“Bản ngã rơi rụng. Thời gian bay mất. Mỗi hành động, chuyển động, và suy nghĩ đều tự nhiên nương theo cái trước đó. Toàn bộ con người bạn đều tham gia vào [hoạt động], và bạn đang sử dụng tối đa các kỹ năng của mình.”
— Tiến sĩ Mihaly Csikszentmihalyi, Tác giả & Nhà tâm lý học.
Bản thân mục tiêu có thể là bất cứ thứ gì, từ việc học một ngôn ngữ, làm việc hiệu quả, thể thao, hay chơi một nhạc cụ. Bạn thậm chí có thể hòa nhập dòng chảy khi đang rửa chén. Các nhân tố duy nhất là mục tiêu đó đòi hỏi sự tập trung tối đa của bạn và nó cần cung cấp các dấu hiệu rõ ràng để đo lường sự tiến bộ của bạn.
Nhưng trạng thái dòng chảy thậm chí có thể đạt được tốt hơn khi bạn quyết định tập trung vào một hoạt động vì những nguyên do nội tại – nghĩa là, thực hiện nhiệm vụ vì lợi ích của chính mình, chứ ko phải vì bạn cảm thấy bắt buộc phải làm.
Cách để đạt được trạng thái dòng chảy
Cũng như với nhiều thực tập chánh niệm, việc đạt đến trạng thái dòng chảy sẽ trở nên dễ dàng hơn mỗi khi bạn thử thực hiện. Điều tuyệt vời về các bước dưới đây là bạn có thể sử dụng chúng để biến bất kỳ công việc nào thành một thực tập thiền thu nhỏ.
1. Chọn một công việc phù hợp
Để đạt được trạng thái dòng chảy, bạn cần tìm sự cân bằng phù hợp giữa thử thách của hoạt động và mức độ kỹ năng của bản thân. Trạng thái dòng chảy trở nên loạn động từ một trạng thái giằng co giữa hai bên. Bạn sẽ không thể ở trong vùng nếu công việc quá dễ hoặc quá khó.
2. Xác định mục tiêu
Bạn cần một mục tiêu được xác định rõ ràng để có thể hòa nhập dòng chảy. Nếu bạn cứ làm gián đoạn công việc của mình để thắc mắc điều gì nên diễn biến tiếp theo, bạn sẽ không thể ngừng ý thức về cái tôi.
3. Loại bỏ phiền nhiễu
Điều này có nghĩa là không điện thoại, không làm nhiều việc cùng lúc, chỉ có các công cụ cần thiết (vì thế hãy đóng các tab mà bạn không cần, hoặc đóng laptop của bạn lại nếu bạn đang làm công việc không liên quan đến kỹ thuật số), và đảm bảo rằng bạn đang no bụng và đã ngủ đủ giấc.
4. Hít thở sâu
Tập trung vào khoảnh khắc hiện tại, chấp nhận rằng bạn có thể thất bại, và buông bỏ cái tôi của mình. Đừng nghĩ ngợi về hiện tại hay tương lai.
5. Chuyên tâm làm việc
Giữ tâm trí của bạn hoàn toàn tập trung vào công việc mà bạn đang làm ngay trong khoảnh khắc đó. Tương tự như những gì bạn làm khi hành thiền, hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí quay lại với công việc ngay trước mắt nếu bạn cảm thấy nó đang lang thang hoặc chuyển sang chế độ tự động lái.
Chỉ thế thôi. Bạn không cần phải là một vận động viên để được hưởng lợi từ trạng thái dòng chảy. Năm bước này có thể giúp bạn giữ tinh thần thư thái và tập trung, để bạn có thể làm tốt nhất công việc của mình và đạt được nhiều thành tựu hơn. Hãy thử thực hành cách đạt được trạng thái dòng chảy này vào lần tới khi bạn muốn làm một việc gì hay thực hiện một hoạt động nào đó.
“Dòng chảy rất quan trọng bởi cả hai nguyên do, nó khiến giây phút hiện tại trở nên thú vị hơn và nó kiến tạo sự tự tin cho phép chúng ta phát triển các kỹ năng và tạo ra những đóng góp đáng kể cho nhân loại.”
— Tiến sĩ Mihaly Csikszentmihalyi.
“Dòng chảy” được The New York Times bình chọn là cuốn sách nổi bật của năm; Top 3 hạng mục sách Tâm lý học bán chạy nhất trên Amazon trong nhiều năm; Hơn 67.000 lượt đánh giá trên Goodreads; Được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ.
“Cuốn sách ‘Dòng chảy’ thú vị ở chỗ nó giúp mọi người thấu hiểu con đường đến với hạnh phúc không nằm ở chủ nghĩa khoái lạc, mà chính là ở những thử thách ta dành cho trí óc.”
– New York Times.
