Tình yêu và Sợ hãi

Cuộc sống đẹp nhất là đi giữa tình yêu và nỗi sợ hãi, hai cảm xúc mang đến sự trải nghiệm cao nhất về giá trị, khi sự can đảm không bỏ chạy, và sự đam mê dâng hiến những điều tốt đẹp, đồng hành cùng nhau. Người xưa gọi là tận lực tri thiên mệnh. Một trạng thái cảm giác bừng nắng hạ, mặt trời chân lý chói qua tim, trong khung cảnh vườn hoa lá tâm hồn.

Trong cuộc sống xã hội, những lựa chọn hướng đi và lựa chọn hành động, thường bị chi phối, tác động mạnh mẽ của cảm xúc. Những lựa chọn sẽ quyết định số phận mỗi con người, thành công hay thất bại, hạnh phúc hay đau khổ, cũng từ đó mà ra. Mà có lẽ hai cảm xúc có tác động mạnh mẽ, mang tính quyết định nhất là Tình yêu và Sợ hãi.

Trước hết, chúng ta lý giải một chút, tại sao loài người có khả năng suy nghĩ lý tính, mà lại bị cảm xúc chi phối mạnh mẽ tới tư duy và hành động. Có thể thấy 3 cơ chế rất rõ.

Thứ nhất, lịch sử 30 vạn năm của loài người thì có tới 29 vạn năm sống trong hoang dã, với N mối hiểm nguy rình rập. Hầu hết các tình huống nguy hiểm đều không cho phép có thời gian suy nghĩ. Để ứng xử sinh tồn, các cảm nhận trực giác được phát huy và rèn luyện trước. Thứ hai, bộ não chạy rất tốn năng lượng, nên thường không được ưu tiên kích hoạch trong điều kiện cuộc sống thiếu dinh dưỡng, thói quen, đám đông hay kinh nghiệm dễ được ưu tiên hơn. Thứ ba là thói quen lười biếng suy nghĩ của người nguyên thủy. Một tuần chỉ chui ra khỏi hang 7-8 giờ, kiếm thức ăn, ăn trong cả tuần. Thời gian còn lại ngồi quây quanh bếp lửa, nói chuyện phiếm, ngủ, bắt chấy cho nhau.

Quay trở lại với nỗi sợ. Bản chất là áp lực hay nguy cơ bị mất đi những thứ quý giá, căn cốt hay tính sinh tồn, trong sự cảm nhận. Có thể nói, nỗi sợ hãi giá trị cá nhân hay quyền lợi cốt lõi bị đe dọa, thường dễ nảy sinh từ kinh nghiệm thất bại, nỗi đau quá khứ, làm cho con người lo lắng, căng thẳng, thúc đẩu họ có những quyết định hay phản ứng khác thường, làm leo thang hành động của các bên. Nỗi sợ là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy cả suy nghĩ, hành động, trong các mối quan hệ cá nhân, gia đình, tổ chức, hay quốc gia. Phần lớn hành động trong nỗi sợ thường cực đoan, dứt khoát để giữ an toàn lợi ích cốt lõi, đưa đến những đổ vỡ quan hệ xã hội, phá vỡ mặt bằng hiện trạng, qua đó lại thúc đẩy thiết lập các mặt bằng mới, tạo ra những trạng thái mới, cơ cấu mới.

Phong cách sống

Cảnh giới của đàn ông: Alpha-male, Realman, Spiritual Artist?

Chúng ta còn phải nỗ lực đến bao giờ? Đâu là GIỚI HẠN cuối cùng mà một gã đàn ông...

Thể thao

De Rossi và cái kết đẹp cùng AS Roma

De Rossi và cái kết đẹp cùng AS Roma, một bài viết ngắn đầy ý nghĩa của tác giả Vũ Trung...

Giải trí

Review phim Man On Fire: “Ta được thuê để bảo vệ cháu, không phải làm bạn với cháu”

"Ta được thuê để bảo vệ cháu, không phải làm bạn với cháu" - Vệ sỹ John Creasy nói với...

Phong cách sống

Review phim Định mệnh (The Poanist 2002): có những số phận được quyết định bởi sự tình cờ ngoài mọi toan tính

Bài viết review nội dung bộ phim The Pianist (2002). Phim được giải Oscar về đạo diễn xuất sắc nhất...

Phải chăng chính nỗi sợ và những nội suy sai lầm đã tạo nên lịch sử loài người. Vừa đau đớn, vừa ân hận, vừa cảm hứng, vừa thống khoái với sự mất mát. Đồng thời nỗi sợ hãi cũng là không gian ký sinh của tin giả, thuyết âm mưu, sự tự ti, sự lười biếng, ngu dốt, trì độn, và cả sự độc ác do mất kiểm soát. Rất nhiều các quyết định cực đoan trong lịch sự, hay trong các mối quan hệ xã hội, đã xuất phát từ sự sợ hãi hay điều kiện thiếu thông tin khách quan.

Ở chiều ngược lại thì tình yêu luôn đem đến cảm xúc tích cực, sự bình an, trao đi một cách tự nguyện, thanh thản, đem lại niềm tin, sự chữa lành, và niềm hạnh phúc. Tình yêu là trạng thái gặp gỡ thăng hoa cảm xúc của các bên, gắn với các giá trị tinh thần, với màu sắc rực rỡ, dáng vẻ huy hoàng, nhưng đồng thời nó cũng mong manh dễ tan vỡ. Tình yêu đem đến nhiều động lực chia sẻ, dâng hiến và dấn thân cho các giá trị hay mục đích cao đẹp.

Có người nói: con tàu an toàn nhất là nằm trong bến, nhưng người ta đã không đóng con tàu để giữ nó ở đó. Nếu không có một chút sợ hãi thì mục tiêu chưa đủ lớn chưa đủ giá trị. Nếu chỉ nghĩ đến an toàn thì loài người đã nhịn đói hết với nhau trong hang đá. Đó là điều người Do Thái luôn khích lệ con cái họ, sống là đi giữa đam mê và nỗi sợ hãi. Dám đương đầu nỗi sợ, vươn lên bằng tình yêu và sự đích thực, vượt qua nỗi sợ hãi cố hữu.

Tuy vậy sự cân bằng này không dễ đạt được nếu thiếu đi niềm tin, tri thức, khả năng học hỏi, và các cơ chế trao đổi thông tin cởi mở.

Nghịch lý là khi xã hội con người càng phát triển, tính cá biệt sẽ càng cao, khả năng hiểu nhau càng bị thu hẹp, nguy cơ nội suy trong sợ hãi càng lớn, giữa các mối quan hệ xã hội. Cho nên, số phận mỗi chúng ta thường dễ bị rơi như quả bóng, lúc bật vào ô bên này, lúc bật vào ô bên kia. Khi thì thăng hoa, khi thì đau khổ. Nguy cơ càng cao khi thiếu các kỹ năng giao tiếp thấu hiểu, sự đồng cảm và trao đổi. Khi đó tính dễ tổn thương càng tăng cao, nguy cơ đổ vỡ càng lớn.

Phong cách sống

5 điều một người đàn ông hiện đại cần phải có

Đàn ông hiện đại đã có những thay đổi phù hợp với thời đại ngày nay, và nam giới Việt...

Thể thao

De Rossi và cái kết đẹp cùng AS Roma

De Rossi và cái kết đẹp cùng AS Roma, một bài viết ngắn đầy ý nghĩa của tác giả Vũ Trung...

Giải trí

Review phim Man On Fire: “Ta được thuê để bảo vệ cháu, không phải làm bạn với cháu”

"Ta được thuê để bảo vệ cháu, không phải làm bạn với cháu" - Vệ sỹ John Creasy nói với...

Phong cách sống

Review phim Định mệnh (The Poanist 2002): có những số phận được quyết định bởi sự tình cờ ngoài mọi toan tính

Bài viết review nội dung bộ phim The Pianist (2002). Phim được giải Oscar về đạo diễn xuất sắc nhất...

Vì vậy chìa khóa để giữ các quan hệ gia đình, công ty, hay quốc gia, trong TK21, sẽ là vốn tri thức, được xây dựng thông qua quá trình trải nghiệm tương tác học hỏi và trưởng thành cùng nhau, trong môi trường giao tiếp cởi mở, thấu hiểu, tôn trọng, và tin cậy.

Con người trong kỷ nguyên mới cần cơ hội trưởng thành trên cả bốn phương diện: cảm xúc, thể chất, trí tuệ, và tinh thần, thông qua các mối quan hệ. Trong đó mỗi người tự tìm thấy số phận của chính mình trong không gian của tình yêu và nỗi sợ hãi. Tận lực tận tâm để tìm thấy giá trị và ý nghĩa cuộc sống của chính mình.

Theo: Đỗ Tiến Long