Tác dụng phụ của vaccine COVID-19 vốn là điều khiến nhiều người lo ngại.
Nỗi lo ấy, cộng với những thông tin không chính xác đang được lan truyền khiến nhiều người chần chừ với vaccine COVID-19, thứ vốn là điểm mấu chốt trong việc ngăn chặn sự lây lan, hạn chế số ca bệnh nặng và tử vong, cũng như hồi phục kinh tế. Bên cạnh đó, những lo ngại thiếu căn cứ về tác dụng phụ cũng dẫn tới một số vấn đề cản trở tốc độ tiêm chủng.
Biểu đồ tỷ lệ tiêm vaccine COVID-19 tại Việt Nam:
Tại sao vaccine COVID-19 lại có tác dụng phụ?
Hầu hết các loại vaccine đều có tác dụng phụ, và vaccine COVID-19 cũng không phải một ngoại lệ. Phần lớn vaccine COVID-19 đều sử dụng protein gai nằm trên vỏ virus corona để bắt chước tình trạng nhiễm virus thực sự và kích hoạt đáp ứng miễn dịch.
Đầu tiên, miễn dịch bẩm sinh (loại đáp ứng miễn dịch có từ khi sinh ra) sẽ gần như ngay lập tức phản ứng với protein gai của virus. Nó bắt đầu tấn công bằng cách khởi động phản ứng viêm, thể hiện chủ yếu ra bên ngoài qua triệu chứng sốt và đau cơ. Miễn dịch bẩm sinh chính là nguyên nhân gây ra các tác dụng phụ thường thấy trong vòng một hoặc hai ngày sau khi tiêm.
Mục tiêu cuối cùng của bất cứ loại vaccine nào là khả năng miễn dịch đặc hiệu và lâu dài, và điều này chỉ có được khi kích hoạt miễn dịch thích ứng (loại đáp ứng miễn dịch có sau khi tiếp xúc với mầm bệnh). Loại đáp ứng miễn dịch này được hình thành với sự trợ giúp của miễn dịch bẩm sinh. Kết quả là cơ thể hình thành tế bào lympho T và kháng thể có tác dụng chống lại virus. Không giống như miễn dịch bẩm sinh, miễn dịch thích ứng không gây phản ứng viêm, mặc dù các nghiên cứu gần đây cho thấy nó vẫn có liên quan đáng kể.
Những tác dụng phụ thường gặp vaccine COVID-19
Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:
- Sốt: Sốt nhẹ dưới 38oC thường khỏi sớm, có thể kéo dài 1-2 ngày. Những trường hợp sốt cao trên 38oC cần theo dõi, nếu thân nhiệt không giảm hoặc không đáp ứng với các thuốc hạ sốt thông thường cần đến gặp bác sĩ hoặc cơ sở y tế gần nhất.
- Phản ứng tại chỗ: Gồm các triệu chứng đỏ, sưng, chai, cứng tại chỗ tiêm… thường tự khỏi trong vòng vài ngày đến 1 tuần.
- Đau khớp: Có thể tự khỏi, một số trường hợp cần dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của cán bộ y tế.
- Hội chứng não, màng não cấp tính xuất hiện những cơn kịch phát, rối loạn ý thức: Kéo dài từ 1 đến nhiều ngày, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.
Một số người có thể xuất hiện những triệu chứng gần giống với các triệu chứng COVID-19 sau khi tiêm vắc-xin. Tuy vậy, vaccine không làm bạn bị mắc COVID-19. Bạn có thể mắc COVID-19 trước khi tiêm vaccine hoặc trong khoảng thời gian vài tuần sau khi tiêm vaccine (khi khả năng miễn dịch với COVID-19 chưa được hình thành) mà không hay biết.
Nếu bạn có triệu chứng sau khi đã tiêm mũi một vaccine COVID-19, bạn vẫn cần tiêm mũi thứ hai. Trong khi bạn có thể được bảo vệ phần nào nhờ mũi tiêm thứ nhất, mũi tiêm thứ hai sẽ cho bạn sự bảo vệ tốt nhất khỏi virus.
Bạn nên gọi trợ giúp y tế nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây trong thời gian 4 ngày đến 4 tuần sau khi tiêm vắc-xin:
- Đau đầu nặng không dứt dù đã dùng thuốc giảm đau hoặc ngày càng nặng hơn.
- Cơn đau đầu tệ hơn khi bạn nằm xuống hoặc gập người.
- Cơn đau đầu khác thường kèm nhìn mờ, cảm thấy mệt, khó nói, yếu, buồn ngủ hoặc co giật.
- Ban đỏ trông như vết bầm hoặc chảy máu dưới da.
- Khó thở, đau ngực, sưng chân hoặc đau bụng không ngừng.
Dưới đây là tác dụng phụ của mỗi loại vaccine phòng COVID-19:
Tác dụng phụ của vaccine Astra Zeneca
Như mọi loại thuốc, vaccine có thể gây ra tác dụng phụ. Hầu hết đều từ nhẹ đến vừa và không kéo dài. Không phải mọi người đều gặp tác dụng phụ.
Tên chính thức của vaccine COVID-19 AstraZeneca là Vaxzevria. Nhưng hầu hết mọi người gọi nó là AstraZeneca.
Các tác dụng phụ thường gặp:
Các tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vaccine AstraZeneca thường phổ biến sau mũi đầu tiên.
Người từ 65 tuổi trở lên ít gặp phải những tác dụng phụ này.
Hơn 1 trên 10 người sẽ gặp:
- Mệt mỏi
- Bầm, đau hoặc ngứa ở vị trí tiêm
- Đau đầu
- Đau cơ
- Đau khớp
- Buồn nôn
- Sốt (trên 38°C)
Hơn 1 trên 100 người có thể gặp:
- Sưng, đỏ ở vị trí tiêm
- Tiêu chảy
- Nôn
- Nồng độ tiểu cầu thấp (không biểu hiện thành triệu chứng bên ngoài)
Hơn 1 trên 1.000 người có thể gặp:
- Chán ăn
- Chóng mặt
- Buồn ngủ
- Đổ mồ hôi
- Sưng hạch bạch huyết
- Phát ban
Tác dụng phụ rất hiếm gặp
Các tác dụng phụ rất hiếm gặp của vaccine AstraZeneca gồm:
1. Cục máu đông hiếm gặp
Rất hiếm người gặp tình trạng cục máu đông bất thường với tiểu cầu thấp sau khi tiêm vaccine này. Cứ 5 người gặp tình trạng này sẽ có 1 người tử vong. Nguy cơ gặp tình trạng hiếm gặp này cao hơn ở những người trẻ hơn.
Tình trạng này được thấy ở:
- 1 trên 100.000 người từ 50 tuổi trở lên
- 1 trên 50.000 người tuổi từ 18 đến 49
Tình trạng này dường như được báo cáo ít hơn sau liều vaccine thứ hai.
Mặc dù những tác dụng phụ này rất hiếm gặp, bạn nên biết những triệu chứng của chúng để đề phòng.
Triệu chứng của cục máu đông hiếm gặp
Yêu cầu sự giúp đỡ y tế khẩn cấp nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây vào những tuần sau khi tiêm vaccine AstraZeneca:
- Khó thở
- Đau ngực hoặc bụng
- Sưng hoặc lạnh một chân
- Đau đầu nặng (sau khi tiêm 3 ngày hoặc hơn)
- Nhìn mờ
- Lú lẫn
- Co giật
- Chảy máu không ngừng dưới da ở nơi chưa từng bị thương
- Bầm tím nhiều nơi, nốt đỏ hoặc mụn máu dưới da
Hầu hết những người gặp phải tác dụng phụ cực hiếm gặp này sẽ gặp các triệu chứng trong vòng 14 ngày sau khi tiêm vắc-xin.
Bạn không cần uống aspirin trước và sau khi tiêm vắc-xin. Tình trạng cục máu đông với tiểu cầu thấp là rất hiếm. Aspirin sẽ không đem lại lợi ích nào.
Bạn nên tiếp tục dùng thuốc được kê đơn của mình trừ khi bác sĩ có chỉ định khác.
2. Hội chứng rò mao mạch
Một số rất ít những người ở châu Âu đã gặp hội chứng rò mao mạch sau khi tiêm vaccine AstraZeneca. Hội chứng rò mao mạch rất hiếm nhưng lại rất nghiêm trọng. Nó đôi khi có thể gây tử vong.
Không tiêm vaccine AstraZeneca nếu bạn đã từng gặp hội chứng rò mao mạch.
Yêu cầu sự trợ giúp y tế khẩn cấp nếu bạn đã tiêm vaccine AstraZeneca vài ngày và nhận thấy các triệu chứng:
- Sưng tay hoặc chân nhanh chóng
- Đột ngột tăng cân
Bạn cũng có thể thấy như sắp ngất do huyết áp thấp.
Những triệu chứng trên là do hội chứng rò mao mạch.
3. Các tác dụng phụ khác:
Hội chứng Guillain-Barré (GBS)
GBS là một tình trạng hiếm và nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Các triệu chứng có thể đi từ cảm thấy yếu mệt cho đến liệt nghiêm trọng (không thể di chuyển một phần cơ thể). Hầu hết mọi người cuối cùng đều phục hồi, kể cả là trường hợp nặng. Một số người có thể tiếp tục cảm thấy yếu.
Mắc GBS sau khi tiêm vaccine AstraZeneca là rất hiếm. Chỉ một số nhỏ người báo cáo gặp tình trạng này sau khi tiêm vắc-xin. Chúng ta vẫn chưa biết liệu vaccine có liên quan đến GBS hay không.
Bạn nên biết những triệu chứng cần đề phòng trong những tuần sau khi tiêm vắc-xin.
Yêu cầu sự trợ giúp y tế khẩn cấp nếu:
- Nhìn đôi hoặc khó di chuyển mắt
- Khó nuốt, nói hoặc nhai
- Có vấn đề phối hợp vận động và thăng bằng
- Khó đi lại
- Tê tay và chân
- Cảm thấy yếu ở tay, chân, ngực hoặc mặt
- Gặp vấn đề trong việc kiểm soát tiểu tiện và đại tiện
Các tác dụng phụ nghiêm trọng
Các tác dụng phụ nghiêm trọng, như phản ứng dị ứng nghiêm trọng, là cực kỳ hiếm.
Nhân viên y tế đã được đào tạo để xử lý bất kỳ phản ứng dị ứng nghiêm trọng nào.
Bạn nên tiêm loại vaccine vector virus khác nếu đã có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vaccine AstraZeneca, bất kỳ thành phần nào của nó, hoặc được bác sĩ thông báo là không nên tiêm vaccine AstraZeneca.
Theo tờ Thông tin sản phẩm của vaccine AstraZeneca, các tác dụng phụ phổ biến nhất là:
Tỉ lệ trên được báo cáo dựa trên bốn thử nghiệm lâm sàng gồm 24.244 người tham gia.
Những tác dụng phụ này thường từ nhẹ đến vừa và thường tự khỏi trong vài ngày sau khi tiêm vắc-xin.
Tác dụng phụ của vaccine Pfizer-Biontech
Vaccine Pfizer-BioNTech (còn gọi là Comirnaty) đã được thử nghiệm lâm sàng trên khoảng 23.000 người trên 12 tuổi. Các tác dụng phụ đã được báo cáo của vaccine này là:
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
- Phản ứng dị ứng không nghiêm trọng như phát ban, ngứa, nổi mẩn, hoặc sưng ở mặt
- Viêm cơ tim
- Viêm màng ngoài tim
- Đau ở vị trí tiêm
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Đau cơ
- Ớn lạnh
- Đau khớp
- Sốt
- Sưng ở vị trí tiêm
- Đỏ ở vị trí tiêm
- Buồn nôn
- Cảm thấy không khỏe
- Sưng hạch bạch huyết
- Tiêu chảy
- Nôn
- Đau cánh tay
Trên đây có thể không phải là tất cả các tác dụng phụ có thể xuất hiện của vaccine này. Các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra. Các tác dụng phụ có thể xảy ra của vaccine này vẫn đang được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng.
Có một khả năng nhỏ rằng vaccine này có thể gây ra một phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Một phản ứng dị ứng nghiêm trọng thường sẽ xảy ra trong vòng vài phút đến một giờ sau khi tiêm vắc-xin. Vì lý do này, bạn có thể được yêu cầu ở lại địa điểm tiêm chủng để theo dõi sau tiêm. Các dấu hiệu của một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể gồm:
- Khó thở
- Sưng mặt và họng
- Nhịp tim nhanh
- Phát ban toàn thân
- Chóng mặt và yếu
Viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim đã xảy ra với một số người tiêm vaccine Comirnaty. Ở hầu hết những người này, các triệu chứng bắt đầu trong vòng vài ngày sau liều vaccine thứ hai. Khả năng gặp tình trạng này là rất thấp. Bạn nên yêu cầu sự trợ giúp y tế ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây sau khi tiêm vắc-xin:
- Đau ngực
- Khó thở
- Cảm thấy có mạch nhanh, nhịp tim không đều, đánh trống ngực
Những người không nên tiêm vaccine này:
- Có phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm một liều vaccine này
- Có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin
Tác dụng phụ của vaccine Moderna
Các tác dụng phụ đã được báo cáo trong thử nghiệm lâm sàng với vaccine Moderna bao gồm:
Phản ứng ở vị trí tiêm:
- Đau
- Đau và sưng hạch bạch huyết ở cánh tay được tiêm
- Sưng (cứng)
- Đỏ
Tác dụng phụ toàn thân:
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Đau cơ
- Đau khớp
- Ớn lạnh
- Buồn nôn
- Nôn
- Sốt
Các tác dụng phụ đã được báo cáo trong quá trình sử dụng sau khi được phê duyệt của vaccine này gồm:
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
- Viêm cơ tim
- Viêm màng ngoài tim
Trên đây có thể không phải là tất cả các tác dụng phụ có thể có của vaccine Moderna. Các tác dụng phụ có thể xảy ra của vaccine này vẫn đang được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng.
Có một khả năng nhỏ rằng vaccine Moderna có thể gây ra một phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Một phản ứng dị ứng nghiêm trọng thường sẽ xảy ra trong vòng vài phút đến một giờ sau khi tiêm vắc-xin. Vì lý do này, bạn có thể được yêu cầu ở lại địa điểm tiêm chủng để theo dõi sau tiêm. Các dấu hiệu của một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể gồm:
- Khó thở
- Sưng mặt và họng
- Nhịp tim nhanh
- Phát ban toàn thân
- Chóng mặt và yếu
Viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim đã xảy ra với một số người tiêm vaccine Moderna. Ở hầu hết những người này, các triệu chứng bắt đầu trong vòng vài ngày sau liều vaccine thứ hai. Khả năng gặp tình trạng này là rất thấp. Bạn nên yêu cầu sự trợ giúp y tế ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây sau khi tiêm vắc-xin:
- Đau ngực
- Khó thở
- Cảm thấy có mạch nhanh, nhịp tim không đều, đánh trống ngực
Những người không nên tiêm vaccine này:
- Có phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm một liều vaccine này
- Có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc-xin
Cách giảm nhẹ tác dụng phụ khi tiêm vaccine phòng COVID-19
Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc để làm giảm cảm giác đau đớn hay khó chịu sau tiêm vaccine COVID-19.
Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) không khuyến nghị sử dụng bất cứ loại thuốc nào trước khi tiêm vaccine COVID-19 để làm giảm tác dụng phụ.
Để làm giảm cảm giác đau hoặc khó chịu sau tiêm vaccine COVID-19:
- Áp khăn ẩm, mát và sạch lên khu vực được tiêm.
- Vận động bên tay được tiêm như bình thường.
Để làm giảm cảm giác khó chịu khi bị sốt:
- Uống nhiều nước.
- Mặc quần áo thoáng mát.
Sốc phản vệ và vaccine COVID-19
Sốc phản vệ là tình trạng dị ứng nghiêm trọng và đã được ghi nhận là có xảy ra sau khi tiêm vaccine COVID-19. Tuy nhiên nó rất hiếm gặp. Trong quá trình triển khai tiêm chủng, cần thận trọng với những người đã được biết là có nguy cơ như từng dị ứng với liều vaccine COVID-19 đầu tiên hoặc thành phần của vắc-xin.
Dấu hiệu nhận biết sớm sốc phản vệ:
- Hô hấp: Cảm giác cổ họng bị thít lại, khó thở, thở rít, khàn tiếng, suy hô hấp (chẳng hạn như thở ngắn hơi hoặc khò khè), ho, khó nuối hoặc chảy dãi, nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi.
- Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng, hoặc đau thắt lại.
- Tim mạch: Chóng mặt, ngất xỉu, nhịp tim nhanh, huyết áp thấp, mạch yếu, xanh tím, tái nhợt, đỏ bừng mặt.
- Da/niêm mạc: Nổi mề đay toàn thân, mẩn đỏ lan rộng, ngứa, sưng ở các vùng như mắt, môi, lưỡi, miệng, mặt hoặc tứ chi.
- Thần kinh: Kích động, co giật, tâm thần thay đổi đột ngột, có dự cảm xấu.
- Khác: Đột ngột tăng tiết dịch từ mắt, mũi, miệng; tiểu tiện không tự chủ.
Cần nghĩ đến sốc phản vệ khi các xuất hiện các dấu hiệu trên diện rộng (ví dụ, nổi mề đay toàn thân hoặc triệu chứng liên quan đến nhiều hệ cơ thể) hay nghiêm trọng/đe dọa tính mạng, ngay cả khi chỉ liên quan đến một hệ cơ thể đơn lẻ (ví dụ, hạ huyết áp, suy hô hấp, hoặc sưng nặng ở lưỡi hoặc môi).
Các triệu chứng của sốc phản vệ thường xuất hiện sau tiêm vaccine 15-30 phút, mặc dù đôi khi phải mất vài giờ chúng mới xuất hiện. Các dấu hiệu sớm của sốc phản vệ có thể giống với dị ứng nhẹ, và thường khó để dự đoán được liệu các triệu chứng nhẹ ban đầu có thể tiến triển thành sốc phản vệ không. Thêm vào đó triệu chứng sốc phản vệ có thể khó nhận biết hơn với những người gặp khó khăn trong giao tiếp, như người cao tuổi bị suy giảm nhận thức và đang ở trong các cơ sở chăm sóc dài hạn, người có bệnh thần kinh, hoặc người đang dùng thuốc có tác dụng an thần. Tất cả các triệu chứng ở trên không nhất thiết phải xuất hiện cùng lúc, và không phải người nào cũng có triệu chứng ngoài da.
Quy trình theo dõi sau khi tiêm vaccine COVID-19
Để theo dõi và kiểm soát các tác dụng phụ của vaccine COVID-19, một số quy trình theo dõi sau tiêm đã được đưa ra. Mặc dù quy trình tiêm chủng và theo dõi sau tiêm của mỗi nước có thể không hoàn toàn giống nhau, nhưng vẫn có những nguyên tắc cơ bản nhất định.
Nhìn chung, theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sau khi tiêm vaccine COVID-19, người được tiêm cần được theo dõi tại chỗ trong vòng 15 phút, đối với những người từng có phản ứng dị ứng với vaccine sẽ cần được theo dõi 30 phút. Tại khu vực theo dõi sau tiêm chủng sẽ có đội ngũ nhân viên y tế sẵn sàng túc trực để kịp thời xử lý các phản ứng bất thường sau tiêm.
Sau khi hết thời gian theo dõi, người dân sẽ được hướng dẫn về các tác dụng phụ có thể gặp phải sau tiêm, cách xử trí và khi nào cần liên hệ với bác sĩ.
Một số nước có ứng dụng hỗ trợ theo dõi sau tiêm chủng, như: ứng dụng V-safe After Vaccination Health Checker (Mỹ), AusVaxSafety (Australia), Yellow Card (Anh).
Hướng dẫn tự theo dõi sức khỏe sau khi tiêm vaccine phòng COVID-19
Đây là hướng dẫn của Bộ Y tế, ban hành theo quyết định 3588/QĐ BYT ngày 27/7/2021.
Đường dây nóng của Bộ Y tế: 19009095.
Cổng thông tin tiêm chủng: http://tiemchungcovid19.gov.vn
Thời gian tự theo dõi: 28 ngày sau tiêm chủng, đặc biệt là 7 ngày đầu
Khi có các dấu hiệu sau, hãy liên hệ với đội cấp cứu lưu động hoặc đến thẳng bệnh viện gần nhất.
- Ở da: Thấy có phát ban hoặc mẩn đỏ hoặc tím tái, hoặc đỏ da, hoặc chảy máu, hoặc xuất huyết dưới da.
- Ở miệng: Thấy có cảm giác tê bì quanh môi hoặc lưỡi.
- Ở họng: Có cảm giác ngứa, căng cứng họng, nghẹn họng, nói khó.
- Tim mạch: Có dấu hiệu đau tức ngực, hồi hộp, đánh trống ngực kéo dài, ngất.
- Đường hô hấp: Có dấu hiệu khó thở, thở rít, khò khè, tím tái.
- Thần kinh: Có triệu chứng đau đầu kéo dài hoặc dữ dội, li bì, ngủ gà, lú lẫn, mê mệt, co giật.
- Đường tiêu hóa: Có dấu hiệu nôn, đau quặn bụng hoặc tiêu chảy.
- Toàn thân: Chóng mặt, choáng, xây xẩm, cảm giác mất thăng bằng, mệt mỏi bất thường. Đau dữ dội bất thường tại một hay nhiều nơi không do va chạm, sang chấn. Sốt cao liên tục trên 39oC mà không đáp ứng thuốc hạ sốt.
Những điều cần lưu ý sau khi tiêm vaccine phòng COVID-19
- Luôn có người hỗ trợ bên cạnh 24/24 giờ, ít nhất là trong 03 ngày đầu sau tiêm chủng vắc-xin.
- Không nên uống bia, rượu và các chất kích thích ít nhất trong 03 ngày đầu sau tiêm chủng vắc-xin.
- Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ.
- Nếu thấy dấu hiệu sưng, đỏ, đau, nổi cục nhỏ tại vị trí tiêm: tiếp tục theo dõi; nếu sưng to nhanh thì đi khám ngay.
- Không bôi, chườm, đắp bất cứ thứ gì vào chõ sưng đau.
Thường xuyên đo thân nhiệt, nếu:
- Sốt dưới 38,5oC: Cởi bớt, nới lỏng quần áo. Chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, nách, bẹn và uống đủ nước. Không để bị nhiễm lạnh. Đo lại nhiệt độ sau 30 phút.
- Sốt từ 38,5oC trở lên: Sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của nhân viên y tế. Nếu không cắt sốt, hoặc sốt lại trong vòng 2 tiếng cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.
Một số hiểu nhầm về tác dụng phụ của Vaccine COVID-19
Dưới đây là một số hiểu nhầm thường gặp về tác dụng phụ của vaccine COVID-19:
Hiểu nhầm 1: Không tác dụng phụ nghĩa là vaccine không hoạt động?
Không. Phản ứng viêm gây ra tác dụng phụ của vaccine không giống nhau ở tất cả mọi người. Với một số người, nó mạnh đến mức thể hiện thành tác dụng phụ; với một số người khác thì không. Nhưng trong cả hai trường hợp, khả năng miễn dịch với virus đều được hình thành.
Sự khác biệt là do nhiều yếu tố:
- Tuổi tác: Người trên 65 tuổi có thể gặp ít tác dụng phụ hơn do hệ miễn dịch không hoạt động mạnh mẽ như người trẻ. Dù vậy, khả năng miễn dịch vẫn được hình thành.
- Giới tính: Nghiên cứu cho thấy nam giới ít gặp tác dụng phụ hơn. Nội tiết tố testosterone vốn có nhiều hơn trong cơ thể nam giới dường như làm nhẹ phản ứng viêm và có thể khiến tác dụng phụ ít xuất hiện hơn.
- Các bệnh viêm mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch: Phản ứng viêm ở người có các tình trạng này sẽ yếu hơn. Nhưng dù vậy, khả năng miễn dịch vẫn được hình thành.
Hiểu nhầm 2: Tác dụng phụ của vaccine COVID-19 gây tử vong nhiều hơn chính căn bệnh?
Không. Nhiều người cho rằng không nên tiêm vaccine cho một căn bệnh có tỉ lệ tử vong chỉ ở mức 1-2% như COVID-19. Nhưng ngay cả khi chỉ ở mắc 1%, tỉ lệ này đã gấp 10 lần cúm mùa. Thêm vào đó, tỉ lệ tử vong còn thay đổi giữa các nhóm tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe.
Mặc dù các tác dụng phụ có xuất hiện nhưng hãy nhớ rằng đây là hiện tượng phổ biến với bất cứ loại vaccine nào khác và không được coi là nguy hiểm hay đe dọa đến tính mạng.
Hiểu nhầm 3: Vaccine COVID-19 làm giảm khả năng sinh sản?
Không. Hiện tại không có bằng chứng cho thấy vaccine COVID-19 gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Cũng như với mọi loại vaccine khác, các nhà nghiên cứu vẫn đang cẩn trọng nghiên cứu về các tác dụng phụ. Tất nhiên, bạn luôn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ khi quyết định tiêm chủng vaccine COVID-19 nếu có dự định mang thai.
Hiểu nhầm 4: Tiêm vaccine COVID-19 khi đang mang thai sẽ dẫn đến sảy thai?
Không. Hiện tại không có bằng chứng cho thấy vaccine COVID-19 gây sảy thai. Cho đến nay, nhiều phụ nữ tiêm vaccine khi đang mang thai, cũng như những người mang thai sau khi được tiêm vaccine đều không gặp vấn đề bất thường.
Hiểu nhầm 5: Trẻ sẽ gặp nguy hiểm nếu bú sữa từ người mẹ được tiêm vaccine COVID-19
Không. Điều này hoàn toàn sai và không có căn cứ khoa học. Dựa trên những hiểu biết về vắc-xin, hoàn toàn không có lý do gì để cho rằng vaccine có thể làm hại trẻ đang bú sữa mẹ. Trên thực tế, một số nghiên cứu còn gợi ý rằng trẻ em có thể được bảo vệ nhờ được truyền kháng thể chống COVID-19 qua sữa mẹ.
Xem thêm:
- Hướng dẫn cách ly và tự điều trị COVID-19 tại nhà cho người F0
- Phản ứng thường gặp tại cánh tay sau khi tiêm vaccine COVID-19
Nguồn bài viết: Vaccine Report – 04 medinsights.vn
Nguồn tài liệu:
- http://labeling.pfizer.com/ShowLabeling.aspx?id=14472
- https://www2.hse.ie/screening-and-vaccinations/COVID-19-vaccine/astrazeneca/side-effects/
- https://www.nhs.uk/conditions/coronavirus-COVID-19/coronavirus-vaccination/safety-and-side-effects/
- https://www.fda.gov/media/144638/download
- https://theconversation.com/why-some-people-dont-experience-vaccine-side-effects-and-why-its-not-a-problem-159282
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/expect/after.html
- https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/covid19_vaccine_common_myths_and_misconceptions.pdf
- https://www.mayoclinichealthsystem.org/hometown-health/featured-topic/COVID-19-vaccine-myths-debunked
- https://www.healthline.com/health-news/debunking-COVID-19-vaccine-myths-spreading-on-parent-facebook-groups#Myth:-The-COVID-19-vaccine-causes-infertility
- https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-(COVID-19)-vaccines-safety
- https://www.cdc.gov/vaccines/COVID-19/clinical-considerations/managing-anaphylaxis.html
- https://www.canva.com/design/DAEe4fsH48c/RS3i4GzN90VGyAmZnJZvHg/
- https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/vaccine_safety_poster_final.pdf?sfvrsn=31614713_5
- https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/vaxzevria-previously-COVID-19-vaccine-astrazeneca-epar-product-information_en.pdf
–
MENBACK.COM