Không có cũng khổ, mà có rồi cũng khổ, đó là bản ngã của chúng ta. Có rồi thì sợ mất, chưa có thì sợ thua thiệt hay sợ mất phần. Nói chung, 90% cái khổ đều do ảo giác của chúng ta mà ra thôi.
Có những sáng thức dậy, trong đầu anh em có những dòng suy nghĩ miên man cứ chạy điên đảo không ngừng. Hết vẩn vơ về quá khứ rồi lại tơ tưởng về tương lai, nhiều lúc cũng chả hiểu mình đang nghĩ gì.
Cảm giác chán chường bao phủ, không muốn làm gì cả, rồi tưởng tượng những viễn cảnh mình sẽ đi, rồi chán không muốn đi làm, rồi cũng chẳng muốn gặp ai,… hoặc đi theo hướng ngược lại là luôn giữ cho mình bận rộn và lao mình vào những cuộc vui, tụ tập, cảm giác mạnh… để tạm tránh cái cảm giác lạc lõng đó.
Đó là một dạng tâm phóng dật, hoặc gọi chuẩn là tâm ‘trạo cử’, luôn có những dòng suy nghĩ chạy qua chạy lại cứ như khỉ đu cây vậy, cứ phóng từ đối tượng này qua đối tượng khác. Đầu chúng ta lúc đó đầy những tạp niệm và vọng tưởng, gọi dân dã hơn là đầu bị ‘lú’ hay đầu bị sương mù (foggy mind).
Khi đầu ta đầy những tạp niệm thì nó rất dễ sinh những tà niệm, nghĩ quẩn, nghĩ lung tung, nghĩ phóng đại lên (overthinking), nghĩ tiêu cực, rồi cứ tưởng tượng viễn cảnh A, viễn cảnh B để tự làm bản thân mình hoang mang hơn, lo lắng và nhiều nỗi sợ hơn. Nên ông bà nói, “nhàn cư vi bất thiện” là chuẩn, rảnh quá hay sinh nông nổi.
Để hiểu về bản ngã của mình thì anh em phải quan sát được cái tâm ‘trạo cử’ này, thấy được mình đang bị nó chi phối như thế nào, rồi nó kiểm soát hoàn toàn lý trí của chúng ta ra sao. Hệ quả của trạo cử là gì? Đó là làm ta rất khó cảm thụ được những hạnh phúc đang có, mà cứ lan man vào những thứ ta chưa có.
Bản ngã chúng ta phức tạp nhưng cũng không khó quan sát, vì nó rất thích tập trung vào những thứ sau: Một là những cái nó chưa đạt được hay chưa có. Hai là những cái nó thấy chưa hoàn hảo. Ba là những thứ chưa đúng ý nó hay không đúng kỳ vọng của nó. Bản ngã sẽ dành 24/7 thời gian để tập trung hết đầu óc anh em vào những cái trên. Anh em thấy mệt mỏi không?
Tôi kể một câu chuyện để anh em hiểu được ngay. Trong hãng tôi, có 1 chị người Việt, ngoài 50 rồi, có 1 ông chồng và 4 đứa con, đứa nhỏ nhất mới 1,5 tuổi. Chị ấy than khổ với tôi là ông chồng chị không có giúp đỡ gì hết, thì tôi hỏi lại là ông làm gì mà không giúp, rồi ông có gái gú, cờ bạc gì không?
Chỉ bảo không, ông không có mê mấy cái đó, mà thích chơi trò cạo số (bingo kiểu Mỹ), nên cứ cuối tuần thì xin Chị 2 tiếng buổi sáng (cả thứ 7 và Chủ nhật), tổng là 4 tiếng để ra ngồi cà phê cà số rồi mới về. Không cho ổng đi thì ổng quậy.
Tôi mới bảo chỉ, thế cho ổng đi 3 tiếng luôn, chứ 2 tiếng ít quá, mà thật ra chẳng có gì khổ ở đây cả. Ví dụ, em cho chị 10 cái bánh, giờ có đứa khác chạy ngang giật mất 2 cái bánh, thì chị còn 8 cái, vậy chị có khóc lóc chạy theo bằng được đứa kia để đòi lại đủ 10 cái không, hay là chị dành thời gian đó để tận hưởng 8 cái còn lại? “Tất nhiên, là lo ăn 8 cái kia cho sướng, chứ đi đuổi theo làm gì”, chị tươi cười đáp.
Thế 1 tuần chị có 7 ngày, mỗi ngày 24 tiếng, không tính ngủ và thời gian đi làm thì vợ chồng chỉ có tầm 4-5 tiếng sinh hoạt chung với nhau, tính ra là tầm 28-30 tiếng mỗi tuần. Vậy ông chồng chị đi chơi (không gái gú, không rượu bia, không hại ai) tầm 4 tiếng một tuần thì có chấp nhận được không?
Chỉ vẫn trả lời tôi, “không, chị muốn ổng ở nhà để chơi với 4 đứa con, 1 mình chị sao chăm hết!”
“Thế thì tâm chị tự khổ thôi, vì chị cứ mãi chạy theo và tập trung vào cái mình chưa vừa ý. Cụ thể là tập trung vào 4 tiếng kia của ông chồng, mà quên đi rằng vợ chồng chị còn hơn 20-25 tiếng để enjoy cùng nhau mà!”
Mãi sau này, gần 3-4 tháng sau, chị ấy mới thú nhận với tôi, đã làm căng với ông chồng mà không được, đổi lại cho đi 3 tiếng luôn, nhưng ổng đi về thấy tinh thần vui vẻ hơn rồi cũng có vẻ ‘sủng ái’ chị hơn lúc trước.
Anh em thân mến, bản ngã của chúng ta là thế. Nó chỉ quan tâm cái nó thiếu, cái chưa đúng ý nó, chứ ít khi để ý đến những cái mà nó đang có ngay bây giờ.
Nhiều người gần như đã có tất cả rồi, nhưng chỉ vì 1-2 thứ chưa đạt được mà họ đau khổ cùng cực. Có 10 triệu đô mà không có được người mình yêu là một ví dụ. Có gần tất cả nhưng quyền lực hay danh tiếng không bằng đứa khác, thế là khổ. Lòng người không đáy nên cái khổ cũng vô tận.
Anh em đi làm, thằng sếp có phiền, khó ở, thì cũng hành hạ anh em tầm 30 phút là nó mệt thôi. Còn 7,5 tiếng còn lại ở chỗ làm thì mình cứ tập trung công việc và làm đúng trách nhiệm của mình. Cái khổ là mình chấp vào 30 phút kia, rồi đầu óc cứ loanh quanh 30 phút bị thằng sếp mắng rồi bỏ quên luôn 7,5 tiếng còn lại.
Chưa kể, về nhà, anh em lại vung vẫy cảm xúc của mình ra những người xung quanh, thay vì còn 4-5 tiếng cuối ngày để enjoy mà anh em cũng không thể bình tâm để hưởng được. Khổ đấy anh em ạ.
Ngày có 24 tiếng, cũng như anh em có 24 cái bánh, có thể 2-3 cái bánh nó bị hư không ăn được hoặc do người khác cướp đi, thì anh em còn 20-22 cái bánh mà, tại sao lại quăng bỏ hết tất cả? Có phải vô minh lắm không?
Khi tâm anh em đang trạo cử, nghĩa là bản ngã đang tập trung vào những cái bất toàn đó. Để chuyển hóa cái tâm này thì anh em cần bình tâm nhớ lại, ngoài những cái bản ngã chưa có ra, thì mình vẫn còn nhiều thứ khác trong tay để happy mà.
Anh em không tin, lấy giấy ra đi, chia làm đôi, một cột, thì anh em ghi những điều anh em đang có mà anh em thấy hạnh phúc, cột còn lại thì ghi những điều đang làm anh em khổ, chưa hạnh phúc được. Cứ bình tâm mà ghi.
Còn thở, còn đi được, cũng là 1 điều kiện hạnh phúc. Còn việc làm để tự nuôi sống, cũng là 1 điều kiện hạnh phúc. Về nhà còn cha còn mẹ, là 1 điều kiện hạnh phúc. Sống trong 1 quốc gia không có chiến tranh, cũng là 1 điều kiện hạnh phúc. Ngoài những đồng nghiệp khó ưa ra, thì cũng có khá nhiều người yêu mến mình mà, đó cũng là 1 điều kiện hạnh phúc…
Ngồi yên lại, thì anh em có rất nhiều thứ ngay bây giờ để mình hạnh phúc lắm. Cái khó là chúng ta quên, chúng ta không thấy ra, hoặc chính xác hơn là bản ngã nó hay xem thường mấy cái đang có đó. Thấy rõ rồi, thì sự thật chúng ta không khổ như chúng ta nghĩ đâu.
Tôi đi làm, ai khó dễ gì với tôi, thì tôi luôn tự nhắc. Người cần bỏ đi phải là họ, chứ không phải tôi, tôi bất mãn họ rồi tôi nghỉ làm thì tôi lỗ, rồi gia đình tôi lỗ, chưa kể biết bao người khác trong công ty quý mến tôi nữa… thì tại sao mình chỉ vì những phút giây không vừa ý hay những người không đúng ý mà lại bỏ đi tất cả.
Nên anh em phải nhớ, cuộc đời anh em cao lắm là 80 tuổi đi, tính ra tầm 700,000 giờ. Nếu tưởng tượng đó là 700,000 cái bánh thì anh em sẽ nhìn cuộc đời mình tỉnh táo hơn rất nhiều.
Có người chỉ vì vài trăm cái bánh hỏng mà quăn hết tất cả bánh luôn, đó là vô minh đấy. Còn vô minh nhẹ hơn, cứ 1 cái bánh hư, thì bỏ ăn luôn vài chục cái sau, đời chúng ta cứ lẩn quẩn là thế.
Tôi nói nhiều lần rồi, biết cách sống thì phải thấy đời này có nhiều cái để enjoy lắm. Khổ thì ai cũng có, nhưng đừng có xoáy vào nó quá, thoát ra được thì thoát, không thoát được thì đừng bỏ tâm trí nhiều vào mấy cái mình chưa có hay chưa vừa ý nữa. Vì có ai trên đời mà có tất cả đâu.
Không có cũng khổ, mà có rồi cũng khổ, đó là bản ngã của chúng ta. Có rồi thì sợ mất, chưa có thì sợ thua thiệt hay sợ mất phần. Nói chung, 90% cái khổ đều do ảo giác của chúng ta mà ra thôi.
Còn thở là còn gỡ, còn thở là còn hạnh phúc, đời còn nhiều cái đáng sống mà.
Mời các bạn đọc tiếp phần 2: Chúng ta không Quan Trọng như chúng ta nghĩ để tiếp tục hiểu rõ hơn về bản ngã và sống một cuộc đời tốt hơn nhé.
Theo: Nghệ.
Nội tâm đàn ông: sắc dục, ngoại tình và hôn nhân
Đàn ông không có tu thân thì ắt hẳn phần ‘thú’ luôn chiếm ưu thế. Dù có học vị, tri...
